5 kết luận từ báo cáo biến đổi khí hậu mới của LHQ

Không thể kiềm chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C

Sau công bố báo cáo IPCC năm 2018, các quốc gia, thành phố, doanh nghiệp và các nhà đầu tư đã chạy đua để đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2025. Tuy nhiên theo báo cáo mới, lượng khí thải tiếp tục làm tiêu hao “ngân sách carbon” chỉ trong khoảng thời gian ngắn.

Điều này khiến việc giữ vững mục tiêu đã đặt ra trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Trong khi các quốc gia cam kết “Net Zero vào năm 2050” thì một thực tế đầy thách thức được đặt ra, đó chính là: Lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu sẽ đạt đỉnh vào năm 2025.

Ứng dụng công nghệ số hóa trong quản lý năng lượng tái tạo

Theo IPCC, trong hơn một thập kỷ, có trên mười quốc gia đã được hưởng tỷ lệ phát thải giảm. Một số phương pháp cắt giảm carbon cho thấy hiệu hiểu quả về chi phí, có thể đáp ứng một nửa mục tiêu phát thải năm 2030. Từ năm 2010 đến 2019, chi phí năng lượng mặt trời và gió giảm lần lượt 85% và 55%, khiến giá thành của hai loại này rẻ hơn so với phát điện bằng nhiên liệu hóa thạch ở nhiều nơi.

Các công nghệ thải ra carbon và ít carbon, bao gồm sử dụng năng lượng hạt nhân và thủy điện, chiếm 37% sản lượng điện được tạo ra trên toàn cầu vào năm 2019. Báo cáo của IPCC báo trước công nghệ “số hóa” như robot, AI, internet là những cách con người có thể áp dụng để tăng hiệu quả sử dụng và quản lý năng lượng tái tạo.

Loại bỏ carbon là điều không thể tránh khỏi để đạt mức phát thải ròng bằng 0

Theo IPCC, để duy trì mức tăng nhiệt độ dưới 1,5 độ C hoặc thậm chí 2 độ C, việc loại bỏ carbon là “điều không thể tránh khỏi”. Có nhiều cách giảm carbon, để dẫn chúng ta đến với mức phát thải ròng bằng “0”. Một trong số đó được thử nghiệm hàng tram triệu năm tiến hóa, như ngăn chặn nạn phá rừng và tái tạo lại các khu rừng rậm rạp.

Những phương pháp mới khác đang ngày càng thu hút đầu tư, chẳng hạn như tách CO2 trực tiếp từ không khí. IPCC kết luận, để giảm trở lại mức tăng nhiệt độ dưới 1,5 độ C và năm 2100, điều nhân loại cần làm là giảm lượng phát thải CO2 trong gần một thập kỷ.

Hành vi của nhân loại

Lần đầu tiên trong một nghiên cứu, IPCC xem xét việc cắt giảm khí CO2 từ nhu cầu của con người. Trong đó cho thấy, những thay đổi về hành vi và văn hóa theo quy mô có thể làm giảm từ 40 đến 70% lượng khí thải so với các xu hướng gần đây.

Những hoạt động mà con người có thể làm để giảm thiểu lượng phát thải carbon, đó là giảm lượng tiêu thụ thịt bò, cắt giảm việc đi lại bằng máy bay và sử dụng năng lượng xây dựng một cách hợp lí và tiết kiệm hơn. Cũng theo báo cáo mới đây, lượng carbon người giàu thải ra nhiều hơn những người bình thường khác.

Chính trị định hình quá trình

Trên các phương tiện truyền thông, báo cáo của IPCC có xu hướng được coi như là “bản tóm tắt dành cho các nhà hoạch định chính sách”. Bản tóm tắt này phải được sự nhất trí của các đại biểu từ 195 quốc gia và các nhà khoa học thực.

Phiên họp phê duyệt báo cáo mới nhất kéo dài hai tuần, và phải chạy nước rút trong 40 giờ do hàng trăm người loay hoay xử lý. Mỗi nhà đàm phán đều cố gắng đưa vào những biện pháp bảo vệ lợi ích cuối cùng cho quốc gia của họ trong bản báo cáo.