Bùng phát dịch cúm tại Nhật Bản và nhiều quốc gia trên thế giới

Đợt bùng phát nghiêm trọng này đã tạo ra áp lực lớn đối với hệ thống y tế, gây ra tình trạng quá tải bệnh viện, thiếu hụt vật tư y tế, và đáng tiếc là có nhiều trường hợp tử vong.

Trong tuần cuối cùng của tháng 12/2024, Nhật Bản ghi nhận hơn 317.000 ca cúm mới – cao gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước. Trung bình, mỗi cơ sở y tế tiếp nhận 64 ca, phá vỡ mức cảnh báo tại 43 trong số 47 tỉnh của Nhật Bản. Đặc biệt, một số khu vực như Oita có số ca mắc lên tới 104 ca trên mỗi cơ sở.

Tiến sĩ Matsuyama Masaharu, Chủ tịch Hiệp hội Y khoa tỉnh Okayama, cho biết các bệnh viện rơi vào tình trạng khủng hoảng khi số lượng bệnh nhân quá lớn. Các công ty dược phẩm lớn như Shionogi đã phải tạm ngừng cung cấp Oseltamivir, một loại thuốc kháng virus quan trọng, chiếm khoảng 25% nguồn cung cấp thuốc chống cúm của Nhật Bản.

Ngoài ra, ít nhất bảy trẻ em ở Tokyo và Shizuoka đã tử vong do biến chứng viêm não do cúm – một biến chứng hiếm gặp nhưng có thể gây mất ý thức và co giật nghiêm trọng. Một số trẻ nhỏ đã tử vong chỉ trong vòng 24 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng.

Sự bùng phát mạnh mẽ của cúm tại Nhật Bản có thể là hậu quả của việc người dân giảm thực hiện các biện pháp miễn dịch đối với các chủng virus lưu hành sau hai năm thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt chống Covid-19 như đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Khi du lịch quốc tế trở lại bình thường và các khuyến nghị đeo khẩu trang được nới lỏng, virus cúm đã có điều kiện thuận lợi để lây lan rộng rãi.

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, đợt dịch cúm lần này còn tác động mạnh đến nền kinh tế và chuỗi cung ứng thuốc. Tại Nhật Bản, sự thiếu hụt các loại thuốc kháng virus như Tamiflu đã khiến các bệnh viện gặp khó khăn trong điều trị. Một số nhà cung cấp thuốc đã phải tạm dừng phân phối, với dự kiến sẽ tiếp tục vào cuối tháng 1 và tháng 2/2025.

Ngoài ra, Nhật Bản cũng đang đối mặt với dịch cúm gia cầm, với hơn 5 triệu con gia cầm bị tiêu hủy trong tháng 1/2025 để ngăn chặn sự lây lan.

Trước tình hình đáng lo ngại này, WHO và các tổ chức y tế khuyến cáo mạnh mẽ việc tiêm vắc-xin cúm để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng. Chính phủ các nước cũng đang xem xét tái khởi động các chiến dịch tiêm chủng và thực hiện các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt hơn.

Cúm mùa trên thế giới

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong những tuần cuối năm 2024, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp cấp tính gia tăng tại nhiều quốc gia ở Bắc bán cầu do virus cúm mùa, RSV và các virus khác như hMPV, Mycoplasma pneumoniae.

Tại châu Âu, bệnh cúm gia tăng với sự xuất hiện của tất cả các phân nhóm virus cúm. Ở Bắc Mỹ, chủ yếu là cúm A, trong khi ở Trung Mỹ và Caribbean, cúm A/H3N2 chiếm ưu thế. Tại Tây Phi, cúm B phổ biến hơn, còn ở Bắc Phi và Đông Phi, cúm A/H3N2 và cúm B là chủ đạo. Ở nhiều quốc gia châu Á, cúm A(H1N1) đang lan rộng, phù hợp với xu hướng theo mùa.

Tại Pháp và Anh, số ca cúm cũng đang gia tăng nhanh chóng, khiến chính quyền phải cảnh báo về nguy cơ bùng phát dịch nghiêm trọng. Tại Hồng Kông (Trung Quốc), đến cuối tháng 1/2025, đã có 18 ca cúm nghiêm trọng ở người trẻ tuổi, trong đó có bốn trường hợp tử vong. Chính quyền địa phương đã áp dụng các biện pháp giãn cách trong trường học để ngăn chặn sự lây lan.