Chế tài yếu, xăng dầu giả vẫn còn đất diễn

Tại cuộc tọa đàm “Xăng dầu giả, thiệt hại thật” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 29/11, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) Trần Hữu Linh cho biết, trong những năm qua, những thủ đoạn gian lận thương mại trong lĩnh vực xăng dầu ngày càng ngày càng tinh vi, gây khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát.

Đơn cử như năm 2017, lực lượng chức năng đã phát hiện vụ pha chế và tiêu thụ 2 triệu lít xăng dầu ở địa bàn Nghệ An; gần đây nhất trong năm 2019, Công an tỉnh Đắk Nông đã triệt phá được một đường dây pha chế xăng giả xăng pha với chất dung môi hòa với chất tạo màu để tạo thành xăng RON95 và xăng E5.

Riêng từ đầu năm 2018, lực lượng quản lý thị trường các địa phương đã tiến hành kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc liên quan đến xăng dầu với gần 5.000 cuộc kiểm tra, xử lý vi phạm hơn 1.000 vụ việc, tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh, tịch thu 6 cột bơm và 1 cây xăng.

“Những hành vi vi phạm điển hình liên quan đến xăng dầu kém chất lượng thường xảy ra ngoài hệ thống phân phối chính thức. Nhiều đại lý vẫn kinh doanh xăng dầu khi giấy chứng nhận đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu đã hết hiệu lực. Qua kiểm tra, có đến 50% mẫu xăng RON95 và gần 1% xăng E5 ở một vài cửa hàng không đạt kết quả theo tiêu chuẩn kỹ thuật” - ông Linh nêu thực trạng.

Là cơ quan có chức năng kiểm tra chất lượng xăng, dầu, Cục trưởng Cục Quản lý sản phẩm hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ KH&CN) Trần Quốc Tuấn cũng cho biết, trong năm 2018, Bộ KH&CN đã tổ chức các cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng tại 2.723 cơ sở đã phát hiện 113 cơ sở kinh doanh xăng dầu có vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền hơn 6,8 tỷ đồng.

Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOil) đơn vị trực thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam Nguyễn Anh Toàn cho rằng, việc buôn bán xăng giả, xăng kém chất lượng chủ yếu xảy ra ở các cửa hàng nhỏ lẻ khi vẫn còn tình trạng bán lẻ xăng dầu không xuất hóa đơn, nhất là đối với những khách hàng mua nhỏ lẻ ít khi có nhu cầu lấy hóa đơn. Điều này khiến cho các đại lý xăng dầu rất dễ hợp thức hóa khi mua xăng dầu trôi nổi trên thị trường.

Mặt khác, nguồn xăng dầu từ nhà máy lọc dầu hoặc nhập khẩu, sản xuất pha chế của doanh nghiệp hiện nay vẫn thông qua qua phương tiện vận tải đến các hộ tiêu thụ trực tiếp. “Đây chính là vấn đề phức tạp nhất và có tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhất, đặc biệt là tại những địa bàn vùng sâu, vùng xa” - ông Toàn nhận định.

Trước thực trạng trên, Tổng Giám đốc Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn Bùi Minh Tiến đề xuất, các lực lượng chức năng cần phải thực hiện hết trách nhiệm cũng như rất quyết liệt mới nâng cao được công tác chống buôn lậu xăng dầu, từ tuyến biên giới, ngoài biển đến vào sâu trong đất liền.

Điểm nữa là phải tăng cường thông tin, phát động quần chúng nhân dân chủ động, mạnh dạn tố giác những đối tượng như cửa hàng xăng dầu nghi vấn qua đường dây nóng của lực lượng quản lý thị trường.