Công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2020: Ghi nhận nỗ lực thay đổi tư duy từ địa phương

PCI 2020 dựa trên khảo sát gần 12.300 DN (hơn 10.700 DN tư nhân và 1.600 DN có vốn đầu tư nước ngoài - FDI). Theo bảng xếp hạng, sau Quảng Ninh, á quân Đồng Tháp đạt 72,81 điểm, tăng 1,1 điểm. Trong khi Long An tăng 5 bậc so với năm 2019 lên vị trí thứ 3.

Trong khi đó, Đà Nẵng và Hà Nội tiếp tục trong Top 10, cùng với Bình Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh… Cụ thể, Đà Nẵng tiếp tục vị trí thứ 5 với 70,12 điểm (tăng 0,3 điểm) còn Thủ đô Hà Nội ở vị trí thứ 9 với 69,93 điểm, tăng 1,13 điểm so với 68,80 điểm năm 2019 và đứng vị trí thứ 3 trong Vùng đồng bằng Sông Hồng. Riêng Quảng Nam đã rời Top 10, nhường chỗ cho Bắc Ninh (66,74 điểm). Trong Top 10 còn có Bình Dương (70,16 điểm), Vĩnh Long (69,93 điểm), Hải Phòng (69,27 điểm), Bến Tre (69,08 điểm). TP Hồ Chí Minh đứng vị trí 14 với 65,70 điểm.

Nhóm cuối cùng trong PCI 2020 là Bắc Kạn, Đắk Nông, Hà Giang, Kiên Giang và Bạc Liêu.

Phát biểu tại Lễ công bố, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho rằng, 16 năm qua, PCI bền bỉ chuyển tải thông điệp cảm nhận của cộng đồng DN về môi trường kinh doanh và chất lượng điều hành kinh tế của các tỉnh, TP ở Việt Nam. Điều này sẽ tạo ra công ăn việc làm, đóng góp ngân sách, tạo ra năng lực cạnh tranh và tăng cường sự thịnh vượng của quốc gia.

Ví PCI là chỉ số của hành động, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc nhận xét, bảng xếp hạng PCI năm nay là năm thứ 4 liên tiếp ghi nhận điểm trung vị bình quân trên 60 trên thang điểm 100. Khoảng cách giữa tỉnh đứng đầu và cuối tiếp tục co hẹp, dấu hiệu thay đổi chất lượng điều hành, năng động, sáng tạo cấp tỉnh.

Đà cải cách chững lại?

Báo cáo PCI 2020 cũng cho thấy, những nỗ lực cải cách hành chính trong những năm qua còn “gập ghềnh”. Theo kết quả điều tra PCI, cứ trong 4 DN thì có 1 DN cho rằng địa phương ưu ái các DN Nhà nước, gây khó khăn cho DN tư nhân. Cứ trong 3 DN thì có gần 1 DN cho rằng, chính quyền còn ưu ái cho DN FDI.

Thêm vào đó, vẫn còn 40% DN chưa sẵn sàng sử dụng toà án để giải quyết các tranh chấp về kinh tế. Gần 45% DN cho biết họ phải trả các chi phí không chính thức; 54% DN cho rằng hiện tượng nhũng nhiều vẫn còn... Niềm tin kinh doanh do tác động của đại dịch Covid -19 đã giảm mạnh tại thời điểm năm 2020. Chỉ có 41% DN cả tư nhân trong nước và FDI dự kiến sẽ mở rộng kinh doanh trong 2 năm tới, giảm hơn 10 điểm % so với năm 2019.

Kết quả cũng chỉ ra số cuộc thanh, kiểm tra DN dù có xu hướng giảm những vẫn còn là gánh nặng tương đối lớn với DN. Phản ánh nhiều nhất về hiện tượng nhũng nhiễu trong thanh tra, kiểm tra là các DN trong lĩnh vực xây dựng. Điểm số PCI và PCI gốc năm 2020 cũng giảm nhẹ so với năm 2019 và các ngôi sao cải cách, các tỉnh dẫn đầu trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh đã ít có sự bứt phá hơn, cho thấy đà cải cách có phần chững lại đòi hỏi chúng ta phải có những nỗ lực hơn trong việc thúc đẩy cải cách một cách kiên trì và thực chất, mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Đánh giá về những tác động của Covid-19 tới DN năm 2020, Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn nói: "Đây là năm đặc biệt khó khăn với DN khi thị trường nội địa bị thu hẹp, chuỗi cung ứng đứt gãy vì dịch bệnh. Covid-19 đã tác động tiêu cực đến hoạt động của DN trên diện rộng, làm sụt giảm doanh thu, lợi nhuận. Các DN cũng phải cắt giảm lao động, ở khối DN tư nhân là 35% và DN FDI là 22%". Trong khi đó, các chính sách hỗ trợ của Nhà nước với DN để vượt qua Covid-19 có tác động trên thực tế không đồng đều, chỉ một số chính sách có hiệu ứng thực tiễn cao như giãn nộp thuế, gia hạn tiền thuê đất.

Những con số này cho thấy chính quyền các địa phương vẫn còn khá nhiều việc phải làm, hay nói cách khác “dư địa” cho công tác cải cách, phục vụ DN còn khá lớn. Và giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh chính là tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi, bảo đảm bình đẳng, công khai, minh bạch cho DN, tổ chức, cá nhân. Chỉ số này sẽ thúc đẩy những hành động thực chất của chính quyền các tỉnh, TP, cải thiện chất lượng điều hành và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Đồng thời khuyến nghị để thúc đẩy đổi mới, nâng cao hiệu quả, trách nhiệm giải trình của lãnh đạo địa phương…