Cung ứng dịch vụ công ích: Cơ chế, quy trình chưa theo kịp thực tế

Khối lượng mời thầu chưa sát thực tế

Theo đánh giá của Ban Đô thị, khảo sát thực tế cho thấy, việc thay đổi phương thức tổ chức thực hiện các DVCI như duy trì công viên, cây xanh, VSMT trên địa bàn TP trong thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực. Hầu hết lãnh đạo các quận, huyện và DN khi khảo sát đều cho rằng, các quy trình, định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá mới được ban hành và thực hiện đã loại bỏ nhiều công việc không cần thiết, thu gọn một số quy trình và mã định mức, góp phần giảm kinh phí duy trì song cơ bản vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ. Đồng thời, khuyến khích các đơn vị nâng cao tỷ lệ cơ giới hóa, năng lực, trình độ của người lao động... Qua rà soát, điều chỉnh, khối lượng các DVCI đã được đấu thầu hoặc đặt hàng trong năm 2016 đều tiết giảm từ 10 - 25% kinh phí thực hiện so với năm 2015, thậm chí có đơn vị có tỷ lệ tiết giảm tới 35% như quận Cầu Giấy; khối lượng DVCI do Sở Xây dựng thực hiện đã tiết kiệm cho ngân sách của TP khoảng 297.687 triệu đồng. Việc đấu thầu tập trung trong toàn TP cũng đưa công tác đấu thầu nâng cao tính minh bạch, công khai, đảm bảo sự cạnh tranh...

Công viên Yên Sở quận Hoàng Mai

Tuy nhiên, qua khảo sát cũng cho thấy không ít tồn tại hạn chế. Theo đánh giá của Ban Đô thị, bộ quy trình, định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá của dịch vụ duy trì VSMT vừa mới ban hành, tuy nhiên thực tế còn thiếu một số quy trình, định mức thực hiện ngoài hiện trường dẫn tới việc xây dựng khối lượng mời thầu chưa sát với thực tế. Do đó, trong quá trình triển khai có nhiều khối lượng phát sinh nằm ngoài khối lượng đã được trúng thầu mà chưa có hướng dẫn xử lý cụ thể. Hiện, việc bàn giao, tiếp nhận phạm vi quản lý, thực hiện duy trì công viên, cây xanh, vườn hoa, thảm cỏ theo phân cấp giữa Sở Xây dựng với các quận, huyện, thị xã còn chưa dứt điểm, chậm, nhiều nơi mới chỉ dừng ở việc thống kê hiện trạng, chưa có đơn vị tiếp nhận thực hiện công tác duy trì. Tính đến 12/4/2017, mới có địa bàn 15 quận, huyện, thị xã được bàn giao, tiếp nhận quản lý và tổ chức tiếp tục duy trì theo quy định phân cấp mới…

Cùng với đó, tỷ lệ rác thải được xử lý bằng công nghệ đốt còn hạn chế, chủ yếu được xử lý bằng phương pháp chôn lấp; quá trình đầu tư mở rộng các khu chôn lấp rác ở các khu xử lý rác thải tập trung của TP và của huyện theo quy hoạch chưa đồng bộ, dẫn đến công tác quản lý vận hành xử lý rác và nước rác tại các khu xử lý này gặp nhiều khó khăn, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm không khí và tình trạng nước rác ngấm vào tầng nước ngầm rất đáng quan tâm.

Rà soát, đề xuất cơ chế phù hợp

Trong số các nguyên nhân, Ban Đô thị chỉ rõ, công tác phối hợp giữa các sở chuyên ngành và các quận, huyện, thị xã trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về sản xuất và cung ứng sản phẩm DVCI, cũng như việc tổ chức bàn giao phạm vi, lĩnh vực được quản lý theo phân cấp chưa thường xuyên, chặt chẽ và hiệu quả. Một số quận, huyện chưa chủ động xây dựng phương án tổng thể quản lý việc thực hiện duy trì VSMT, công viên, cây xanh và cung cấp nước trên địa bàn (theo phân cấp); công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm còn chưa triệt để…

Từ thực tế khảo sát, Ban Đô thị kiến nghị TP trên cơ sở rà soát các quy định về quy chế lựa chọn nhà thầu sản xuất và cung ứng sản phẩm, DVCI, đề xuất với HĐND TP ban hành các cơ chế chính sách đảm bảo phù hợp với thực tế của Hà Nội. Kiểm tra, rà soát tổng thể và đẩy nhanh tiến độ quy hoạch, xây dựng các bãi chôn lấp tạm, điểm tập kết rác, trạm trung chuyển rác trên toàn địa bàn TP theo các tiêu chí: Quy mô thực tế, nhu cầu, khả năng đáp ứng nhu cầu chôn lấp, điều kiện đảm bảo VSMT. Có lộ trình cụ thể triển khai thực hiện chủ trương tăng tỷ lệ rác thải được xử lý bằng công nghệ tiên tiến…

Cùng với đó, TP nên giao các sở hướng dẫn, tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong quá trình áp dụng các bộ quy trình, định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá mới được ban hành cho phù hợp với thực tế... Xây dựng giá dịch vụ VSMT theo hướng thu đủ bù chi để tổ chức, cá nhân xả thải phải trả kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý. Theo Ban Đô thị, các quận, huyện, thị xã cũng cần chủ động giám sát việc thực hiện cam kết về công nghệ và thiết bị cơ giới hóa trong cung ứng DVCI của DN trên địa bàn… Xây dựng phương án tổng thể quản lý việc thực hiện duy trì VSMT, cây xanh phù hợp, theo phân cấp.