Dự án chống ngập lụt tại Vĩnh Phúc: sạt lở, hư hỏng là do mưa lũ?

Trạm bơm hơn 200 tỷ hư hỏng trong thời gian “chạy thử nghiệm”

Hiện tại, nhiều hạng mục công trình của hệ thống tiêu Trạm bơm Kim Xá, thuộc Dự án Quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc, đang bị sạt lở nặng.

Cụ thể, nhiều đoạn kênh mương làm bằng bê tông cốt thép của trạm bơm này đã bị gãy vỡ, trôi xuống lòng mương, để lại nền đất. Nhiều đoạn khác xuất hiện các vết nứt dọc ngang, có chỗ kéo dài hàng chục mét, trồi sụt gập ghềnh, nguy cơ cao sạt trượt bờ kênh trên diện rộng.

Trạm bơm tiêu Kim Xá được thiết kế để bơm nước từ các xã của huyện Tam Dương về sông Phó Đáy, thuộc địa phận huyện Vĩnh Tường, nhằm thoát nước ra sông Lô và sông Hồng.

Đây là công trình mới hoàn thành (với mục tiêu hạn chế tác động của thiên tai ngập lụt) và đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm. Tuy nhiên, trước khi cơn bão số 3 xảy ra, một số hạng mục đã bị sạt lở, gãy vỡ, vấn đề này đã được phản ánh trên nhiều phương tiện truyền thông.

Sau cơn bão số 3, tình trạng mưa lớn, nước trên các sông dâng cao gây ngập lụt đã khiến nhiều đoạn kênh mương bê tông cốt thép của Trạm bơm Kim Xá bị hư hỏng nghiêm trọng hơn.

Theo Quyết định số 260/QĐ-VPMO ngày 15/12/2021 của Ban Quản lý Dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc, hệ thống tiêu Trạm bơm Kim Xá và công trình phụ trợ là gói thầu CW03 với tổng mức đầu tư gần 255 tỷ đồng, thuộc Dự án Quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc.

Đơn vị thực hiện gói thầu CW03 là liên danh giữa Công ty cổ phần Bơm Châu Âu (PECOM) và Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA). Thời gian thực hiện hợp đồng là 24 tháng.

Nhiều hạng mục cùng chung cảnh hư hỏng

Tình trạng sạt lở, gãy vỡ không chỉ xảy ra riêng với Trạm bơm tiêu Kim Xá mà còn là “thực trạng chung” tại nhiều công trình khác thuộc Dự án Quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc, như kênh hút Nguyệt Đức, kênh xả Trạm bơm Nguyệt Đức, Trạm bơm Ngũ Kiên.

Vấn đề trên, cũng được đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc xác nhận. Đại diện chủ đầu tư cho biết: do ảnh hưởng của bão số 2 cùng các đợt mưa lớn tại tỉnh Vĩnh Phúc đầu tháng 8 và bão số 3 vừa qua, cộng với việc các hồ thủy điện xả lũ gây ngập úng vùng hạ du sông Hồng, sông Phó Đáy đã gây nên tình trạng sạt trượt tại một số điểm cục bộ thuộc dự án, gồm: sạt trượt mái và mặt kênh của kênh xả Trạm bơm Kim Xá (1 điểm khoảng 40m sau bão số 2) và lan rộng cục bộ mái kênh khoảng 60m sau bão số 3 do nước sông Phó Đáy dâng tràn qua kênh.

Tại kênh hút Nguyệt Đức, xuất hiện sự cố sạt trượt bờ kênh tại cầu giao thông số 2 khoảng 10m, từ nón cầu máng Yên Phương - Nguyệt Đức, đoạn tuyến bờ phải từ cọc H36 đến H39A sạt trượt bờ kênh khoảng 60m và bờ từ nón cầu đường vành xã Nguyệt Đức.

Tại kênh xả trạm bơm Nguyệt Đức đoạn cuối tuyến tại xã Trung Hà có chiều dài khoảng 400m tiếp giáp với sông Hồng; kênh xả trạm bơm Ngũ Kiên đoạn cuối tuyến có chiều dài khoảng 300m là kênh đất.

Thực tế cho thấy, các sự cố sạt lở, nứt vỡ liên tục xảy ra tại nhiều hạng mục công trình khác nhau như Trạm bơm tiêu Kim Xá (huyện Tam Dương), kênh hút Trạm bơm Nguyệt Đức (huyện Yên Lạc), và kênh Trạm bơm Ngũ Kiên (thị trấn Tứ Trưng, huyện Vĩnh Phúc).

Điều này làm dấy lên nghi ngờ về chất lượng các hạng mục công trình thuộc Dự án Quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc, đặc biệt khi các công trình vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, chưa vận hành chính thức.

Hiện tại Ban Quản lý dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc đang yêu cầu các nhà thầu khắc phục triệt để các vị trí hư hỏng trước khi bàn giao công trình.

Dự án Quản lý nguồn nước và ngập lụt Vĩnh Phúc sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) với tổng nguồn vốn 220 triệu USD, trong đó 150 triệu USD là vốn vay và 70 triệu USD vốn đối ứng. Ban Quản lý Dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc là chủ đầu tư, với địa điểm xây dựng trải dài qua các huyện Tam Dương, Vĩnh Tường, Yên Lạc, Bình Xuyên, thành phố Vĩnh Yên và Phúc Yên.

Dự án gồm 3 hợp phần: quản lý rủi ro ngập lụt, quản lý môi trường nước, và hỗ trợ thực hiện, tăng cường thể chế, hỗ trợ kỹ thuật.

Trước những sự cố xảy ra tại các hạng mục công trình, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan điều tra, làm rõ nguyên nhân và đưa ra giải pháp khắc phục kịp thời.