Fed cắt giảm lãi suất tác động tích cực đến kinh tế tài chính Việt Nam

Nhận định về quyết định hạ lãi suất 50 điểm ngày 18/9 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), các chuyên gia cho rằng điều này sẽ mang lại tác động tích cực với nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Với riêng Việt Nam, các tác động tích cực có thể kể đến như thúc đẩy tăng xuất khẩu, tăng thu hút các dòng vốn đầu tư nước ngoài, giảm áp lực lên tỷ giá, ổn định mặt bằng lãi suất, thị trường chứng khoán hưởng lợi…

Giảm áp lực lên tỷ giá

Đánh giá nhanh về quyết định hạ lãi suất của Fed với kinh tế Việt Nam, tiến sỹ Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV nhận định lãi suất toàn cầu có xu hướng giảm sẽ kích cầu tiêu dùng, đầu tư, sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp và người dân, giúp kinh tế thế giới giữ đà tăng trưởng và bền vững hơn, kích cầu hàng hóa-dịch vụ, từ đó thúc đẩy nhu cầu hàng xuất khẩu của Việt Nam, trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam ở mức cao và Mỹ, châu Âu là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam. Cùng với đó, kỳ vọng dòng vốn FDI vào thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam cũng sẽ tăng lên.

Ngoài ra, theo ông Lực, việc Fed giảm lãi suất sẽ khiến đồng USD xuống giá so với hầu hết các đồng tiền khác (trong đó có VND) làm giảm sức ép tỷ giá USD/VND. Thực tế là thị trường đã chiết khấu một phần lớn, tỷ giá hạ nhiệt từ mức tăng khoảng 4,9% hồi cuối tháng 5/2024 xuống còn 1,6% hết ngày 18/9/2024. Dự báo tỷ giá USD/VND sẽ chỉ tăng khoảng 1,3%-1,7% cả năm 2024.

Bên cạnh đó, quyết định này của Fed cũng góp phần ổn định mặt bằng lãi suất, giảm chi phí vốn nợ và đầu tư bằng ngoại tệ của doanh nghiệp tại Việt Nam. Việc Fed giảm lãi suất sẽ làm cho lãi suất toàn cầu có xu hướng hạ nhiệt như nêu trên. Tại Việt Nam, lãi suất ngoại tệ (nhất là đồng USD và EUR) giảm, góp phần ổn định mặt bằng lãi suất nói chung (trong bối cảnh lãi suất huy động đang tăng), giảm chi phí vốn vay bằng ngoại tệ đối với cả vốn vay cũ và mới. Chi phí vốn vay của Chính phủ và doanh nghiệp FDI bằng ngoại tệ cũng giảm một phần. Điều này vừa góp phần giảm rủi ro nợ vay vừa kích cầu tín dụng, đầu tư trong thời gian tới.

Mặt khác, theo ông Lực, việc này cũng có tác động tích cực đối với thị trường chứng khoán và dòng vốn đầu tư, nhất là đầu tư gián tiếp nước ngoài.

Đồng tính với quan điểm trên, chuyên gia của Công ty cổ phần Chứng khoán An Bình (ABS) cũng nhận định việc Fed hạ lãi suất trong ngắn hạn có nhiều tác động tích cực đến nền kinh tế và chứng khoán Việt Nam. Giảm lãi suất USD sẽ dẫn đến giảm áp lực tỷ giá VND/USD và lãi suất tiền đồng. Điều này giúp giảm chi phí vay vốn bằng ngoại tệ của Việt Nam và hỗ trợ kiềm chế lạm phát do tỷ giá tăng gây ra.

Mặt khác, theo chuyên gia ABS, tỷ giá giảm có thể khiến hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam giảm sức cạnh tranh so với lúc tỷ giá cao kỷ lục, nhưng tác động không quá lớn đồng thời, niềm tin vào giá trị đồng nội tệ trong quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài cũng sẽ gia tăng.

Tuy nhiên, theo ABS, do độ mở của nền kinh tế Việt Nam và với vị thế ảnh hưởng quan trọng của nền kinh tế Mỹ đối với kinh tế toàn cầu nói chung và quan hệ kinh tế Việt Mỹ nói riêng, các hành động cụ thể từ chính sách nới lỏng của Fed và kịch bản hạ cánh cứng hay hạ cánh mềm cho nền kinh tế Mỹ diễn ra sẽ có tác động không nhỏ đến Việt Nam.

Không tác động nhiều đến lãi suất điều hành

Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) nhận định quyết định mới nhất của Fed là một bất ngờ so với dự báo của UOB về kịch bản cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong bối cảnh kinh tế vẫn khá ổn định và lạm phát đang hạ nhiệt.

“Sau cuộc họp FOMC vào tháng Chín, chúng tôi kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục chu kỳ cắt giảm lãi suất trong các cuộc họp còn lại của năm 2024, trong đó chúng tôi dự báo sẽ cắt giảm 50 điểm cơ bản trong thời gian còn lại của năm 2024 - tức là hai lần cắt giảm 25 điểm cơ bản, mỗi lần vào ngày 24/11 và ngày 24/12 của Fed. Chúng tôi duy trì kỳ vọng cắt giảm 100 điểm cơ bản vào năm 2025 - một lần cắt giảm 25 điểm cơ bản mỗi quý,” ông Suan Teck Kin nhấn mạnh.

Theo nhận định của ông Suan Teck Kin, bất chấp tác động của cơn bão vừa qua và tỷ giá VND phục hồi đáng kể kể từ tháng Bảy, UOB vẫn kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ duy trì lãi suất chính sách chủ chốt trong phần còn lại của năm 2024, vì Ngân hàng Nhà nước vẫn để mắt đến những rủi ro về lạm phát. Tính từ đầu năm đến tháng Tám, CPI chung tăng 4% so với cùng kỳ năm trước tính, chỉ thấp hơn một chút so với mục tiêu 4,5%. Áp lực tăng giá có thể mạnh hơn sau sự gián đoạn đối với sản lượng nông nghiệp vì thực phẩm chiếm 34% trọng số CPI.

“Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể sẽ áp dụng một cách tiếp cận có mục tiêu hơn để hỗ trợ các cá nhân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng trong khu vực thay vì triển khai một công cụ rộng rãi trên toàn quốc như cắt giảm lãi suất. Do đó, chúng tôi dự đoán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,50% hiện tại trong khi tập trung vào việc tạo điều kiện cho tăng trưởng tín dụng và các biện pháp hỗ trợ khác,” ông Suan Teck Kin nhận định.

Tuy nhiên, ông Suan Teck Kin cũng lưu ý việc cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản được Fed công bố tại cuộc họp tháng Chín có thể làm tăng áp lực đối với Ngân hàng Nhà nước để xem xét nới lỏng chính sách một cách tương tự.

Còn chuyên gia của ABS cũng cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm dư địa điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt hơn khi Fed hạ lãi suất. Trước đây, lãi suất USD duy trì ở mức cao đã gây áp lực lớn về tỷ giá.

Trong khi đó, ông Lực lại nhận định việc Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ cơ bản là tác động tích cực đối với kinh tế-tài chính thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, tuy nhiên vẫn còn nhiều rủi ro, thách thức khó lường. Do đó, để đảm bảo thực hiện được mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội mà Quốc hội, Chính phủ đã đề ra, ông Lực kiến nghị các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục bám sát, chủ động phân tích, dự báo và có kịch bản ứng phó phù hợp đối với tình hình kinh tế, tài chính quốc tế; đẩy nhanh tháo gỡ vướng mắc, rào cản; tăng cường bình ổn, lành mạnh hóa thị trường tài chính, bất động sản, thị trường vàng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô cả năm 2024 và tiếp theo.

Bên cạnh đó, theo ông Lực, chính sách tài khóa nên tiếp tục giữ vai trò chủ lực, mở rộng có trọng tâm, trọng điểm, gắn với đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, chính sách tiền tệ theo hướng chủ động, linh hoạt, tăng khả năng tiếp cận tín dụng gắn với kiểm soát rủi ro và xử lý nợ xấu.

Song song, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kiên định chính sách tiền tệ như thời gian qua, trong đó linh hoạt sử dụng nhiều công cụ khác nhau nhằm ổn định mặt bằng lãi suất, tỷ giá và thị trường ngoại hối, thị trường vàng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và kiểm soát lạm phát trong mục tiêu. Chính phủ tiếp tục ưu tiên các giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán nhằm tận dụng cơ hội dịch chuyển, phân bổ tài sản đầu tư quốc tế cũng như kiểm soát rủi ro trong chu kỳ lãi suất giảm như nêu trên.