G20 sẽ đạt được điều chưa từng có kể từ khi chiến sự Ukraine nổ ra?

Phát biểu khai mạc hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày với khẩu hiệu "Cùng nhau phục hồi, phục hồi mạnh mẽ hơn", Tổng thống Indonesia Joko Widodo cho biết nước này hy vọng rằng Thượng đỉnh G20 có thể là chất xúc tác cho sự phục hồi kinh tế toàn cầu một cách toàn diện.

Tổng thống Indonesia nhấn mạnh việc có trách nhiệm đồng nghĩa với tôn trọng luật pháp quốc tế, cũng như các mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp quốc một cách nhất quán, đồng thời phải tạo ra tình thế đôi bên cùng có lợi.

Với vai trò Chủ tịch, Tổng thống Indonesia đã khai mạc phiên họp toàn thể đầu tiên trong ngày 15/11, thảo luận về vấn đề an ninh lương thực. "Chúng ta phải chấm dứt chiến tranh. Nếu chiến tranh không kết thúc, chúng ta sẽ khó có thể chịu trách nhiệm cho tương lai, cho các thế hệ mai sau của chúng ta" - ông Widodo nói, đề cập đến cuộc xung đột ở Ukraine - được cho sẽ là một trong những trọng tâm thảo luận trong chương trình nghị sự lần này.

Thượng đỉnh G20 diễn ra trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức như sự phục hồi kinh tế mong manh do đại dịch Covid-19 kéo dài; mất an ninh lương thực, an ninh năng lượng vì cuộc chiến ở Ukraine; lạm phát cao tới mức từng thấy trong vài thập kỷ; điều kiện tài chính thắt chặt ở hầu hết các khu vực...

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vào tháng 10 năm nay dự báo nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 3,2% trong năm 2022 và 2,7% vào năm 2023, với mức điều chỉnh giảm 0,2 điểm phần trăm cho năm 2023 so với dự báo hồi tháng 7/2022.

Do đó, cộng đồng quốc tế kỳ vọng các nền kinh tế lớn sẽ tăng cường phối hợp về chính sách kinh tế vĩ mô, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, cởi mở, bao trùm và hợp tác cùng có lợi tại hội nghị.

Bất chấp những khác biệt và thực tế là G20 đã không thể thống nhất về bất kỳ tài liệu nào trong các cuộc họp cấp thấp hơn kể từ khi cuộc chiến ở Ukraine nổ ra, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel hôm 15/11 tiết lộ với báo giới rằng các thành viên G20 đã thông qua một dự thảo tuyên bố chung phản đối chiến sự ở Ukraine.

AFP trích dẫn một bản dự thảo tuyên bố chung được cho có đoạn: "G20 không phải là diễn đàn để giải quyết các vấn đề an ninh, nhưng các thành viên thừa nhận rằng các vấn đề an ninh có thể gây ra những hậu quả đáng kể cho nền kinh tế toàn cầu".

Tổng thống Widodo đã đưa ra cam kết cá nhân trong năm nay rằng hội nghị thượng đỉnh G20 sẽ là không gian đối thoại bao gồm tất cả các bên, đồng thời mời Tổng thống Nga Vladimir Putin tham dự bất chấp nhiều tiếng nói phản đối từ phương Tây.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga đã quyết định không tham dự và cử Ngoại trưởng Sergei Lavrov thay mặt, tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc hội đàm giữa các thành viên trong nhóm, thậm chí để ngỏ khả năng ký kết văn kiện đồng thuận. Nếu một tuyên bố chung được đồng ý với việc đề cập đến cuộc chiến ở Ukraine, thì đây sẽ là lần đầu tiên một diễn đàn quốc tế có Nga tham gia làm được điều này kể từ khi chiến sự Ukraine nổ ra vào tháng 2 năm nay.

Cũng theo AFP, dự thảo tuyên bố chung cũng sẽ kêu gọi gia hạn thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen mang tính bước ngoặt giữa Nga và Ukraine, sẽ hết hạn vào thứ Bảy tuần này. Ukraine là một trong những nhà sản xuất ngũ cốc hàng đầu thế giới và chiến dịch quân sự của Nga đã chặn 20 triệu tấn ngũ cốc tại các cảng của nước này cho đến khi Liên Hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian cho một ký kết hồi tháng 7, cho phép các chuyến hàng được xuất cảng an toàn.