Gọi vốn xây Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia

Cần hơn 1.700 tỷ đồng cho cơ sở vật chất

Tháng 7/2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ KH&ĐT nghiên cứu, xây dựng Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia. Tuần qua, Bộ đã công bố dự thảo Đề án. Theo đó, NIC sẽ được xây dựng tại Khu nghiên cứu và phát triển thuộc Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), bên cạnh Đại học FPT và khu Trung tâm của Khu Công nghệ cao Hòa Lạc. Quy mô của NIC dự kiến 23 ha. Mặt bằng xây dựng: 80.000m2 sàn. Vốn đầu tư: 1.900 tỷ đồng (khoảng 82 triệu USD), trong đó 1.700 tỷ đồng (khoảng 74 triệu USD) là vốn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, 200 tỷ đồng là vốn lưu động và cần khoảng 5 - 6 triệu USD mỗi năm trong giai đoạn vận hành ổn định. Thực hiện trong 3 năm kể từ ngày khởi công 2019 và có thể bắt đầu hoạt động từ năm thứ 2. Vốn đầu tư xây dựng huy động từ đóng góp của DN trong và ngoài nước dưới các hình thức đa dạng, thích hợp và thông qua xã hội hóa đầu tư; không sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, ngay từ khi Đề án thành lập NIC mới được đưa ra lấy ý kiến công luận, rất nhiều nhà đầu tư (NĐT) cả trong và ngoài nước đều rất quan tâm đến dự án này. Một trong những bằng chứng dễ thấy nhất là Tập đoàn SK (Hàn Quốc) đã cam kết đầu tư khoảng 30 triệu USD cho việc xây dựng NIC. Đây là khoản vốn ban đầu rất có ý nghĩa để từ đó Bộ KH&ĐT kêu gọi đầu tư xây dựng NIC, trong đó có cả DN nước ngoài.

Cần đòn bẩy để hút vốn và người tài

Trong giai đoạn đầu, NIC sẽ ưu tiên 5 lĩnh vực là: Nhà máy thông minh bao gồm phần cứng và phần mềm; công nghiệp nội dung số (trò chơi, quảng cáo, phim ảnh, âm nhạc… ), an ninh mạng (giải pháp an ninh để bảo vệ các hệ thống, mạng lưới dân sự- nhà máy TP, cơ quan hành chính); đô thị thông minh; công nghệ môi trường.

Bộ KH&ĐT kỳ vọng, với việc gắn chủ trương thay đổi mô hình tăng trưởng kinh tế trung tâm sẽ là đơn vị đầu tiên trong hệ thống các trung tâm đổi mới sáng tạo, trở thành hạt nhân cho việc thúc đẩy phát triển kinh tế Việt Nam trong tương lai. “Trên thực tế, các Trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, chưa tạo ra tác động đáng kể về công nghệ, không phải đặc trưng của CMCN 4.0, theo đó sự lan tỏa công nghệ rất hạn chế. Các Trung tâm đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam chưa lọt vào các bảng đánh giá, xếp hạng trên thế giới. Trong 10 năm qua, các cơ sở hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam chưa tạo ra bất kỳ công ty tỷ đô nào.”- Phó Trưởng ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (CIEM) Đặng Quang Vinh chia sẻ.

Kinh nghiệm nhiều quốc gia cho thấy, Trung tâm đổi mới sáng tạo và CMCN 4.0 nhận được sự hỗ trợ lớn từ Chính phủ sẽ mang lại lợi ích rất lớn về kinh tế. Tại Hàn Quốc, mỗi năm nước này thu về 30 tỷ USD từ các trung tâm đổi mới sáng tạo, giải quyết việc làm cho 40.000 lao động chất lượng cao, kết nối với hàng nghìn công ty với trung tâm. Theo các chuyên gia, Việt Nam cũng có thể làm được điều này, tuy nhiên cần có chính sách cụ thể mang tính động lực. Cần có những đòn bẩy đủ hấp dẫn để thu hút người tài về Việt Nam, thu hút các đối tác chiến lược, không chỉ đơn thuần trong lĩnh vực sản xuất, mà phải làm sao để họ đưa các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) về Việt Nam. “Cần tạo ra một môi trường kinh doanh ưu việt, giàu tính cạnh tranh, thể chế ở trình độ quốc tế, hạ tầng hiện đại. Đồng thời, phải xác định được mục tiêu và thu hút các đối tác phù hợp cho NIC từ các tập đoàn công nghệ, các vườn ươm, cách start-up nổi bật… Khi ta thực hiện được thì vốn, các NĐT, nguồn nhân lực sẽ đến”- Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung chia sẻ.

Dự thảo đề xuất Trung tâm được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế cao nhất dành cho DN. Được giao đất không thu tiền sử dụng đất trong tối đa 50 năm, được miễn toàn bộ chi phí liên quan đến đất, bao gồm cả tiền đền bù, GPMB; được hưởng mức thuế suất thuế thu nhập DN 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án; được miễn thuế thu nhập DN 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế; được các cơ quan Nhà nước ưu tiên đặt hàng cung cấp dịch vụ đào tạo, chuyển giao công nghệ, giới thiệu công nghệ. Cán bộ quản lý, chuyên gia làm việc tại Trung tâm được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân phải nộp…