Gợi ý giải đề Văn thi vào lớp 10 THPT tại Hà Nội

Nhận xét về đề Văn năm nay, theo TS Trịnh Thu Tuyết, đề vừa sức và không làm khó học trò. Theo đó, đề yêu cầu khá rõ, quen thuộc, không đánh đố học sinh. Với đề thi này, học sinh khá có thể 7,5 hoặc 8, giỏi có thể 8,5 hoặc 9 điểm.

Với cấu trúc đề, 2 phần kết hợp đọc hiểu với nghị luận xã hội và nghị luận văn học; với kiểu dạng câu hỏi về kiến thức văn học, tiếng Việt, cuộc sống xã hội quen thuộc. Còn một vài chi tiết có thể lưu ý thêm về diễn đạt câu chữ hoặc diễn đạt ý cho sáng và chuẩn mực hơn.

Nhìn tổng thể, đề tuyển sinh vừa sức học trò, nhưng cũng như rất nhiều năm nay, sự lặp lại kiểu dạng, cấu trúc và nội dung kiến thức cần học trò khám phá, luận bàn sẽ ít nhiều tạo ra tâm lý học văn theo mẫu, theo công thức, giảm bớt hứng thú cho học trò khi làm bài.

Riêng đoạn văn nghị luận xã hội cũng cần thống nhất lại yêu cầu nghị luận trong câu lệnh và sau này, trong đáp án chấm để các trò hiểu yêu cầu viết đoạn văn, phân biệt với bài văn thu nhỏ, làm nền tảng cho ôn luyện thi THPT Quốc gia sau này.

Còn theo tổ Ngữ văn - Hệ thống giáo dục HOCMAI, đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn của Hà Nội năm nay giữ cấu trúc quen thuộc với 2 phần, kiểm tra toàn diện các kiến thức tiếng Việt, văn và kỹ năng viết các đoạn văn nghị luận. Nhìn chung đề thi năm nay có điểm mới so với đề thi năm ngoái ở chỗ: Cấu trúc và barem điểm được điều chỉnh từ 6/4 sang 7/3; ngữ liệu được mở rộng không chỉ trong các văn bản chính thức học sinh được học trong sách giáo khoa, tuy nhiên ngữ liệu vẫn nằm trong sách. Câu hỏi liên quan đến nghị luận xã hội cũng mang tính mở hơn, yêu cầu học sinh trình bày những suy nghĩ của cá nhân, có tính liên hệ thực tiễn.

“Ở phần I, đề thi hỏi về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh. Các câu hỏi đều kiểm tra các kiến thức cơ bản, với những dạng hỏi khá quen thuộc như xác định thể thơ, phân tích tác dụng của phép tu từ… Câu 4 yêu cầu viết đoạn văn cảm nhận khổ thơ cuối bài, chiếm trọng số điểm cao nhất của đề thi, đòi hỏi các em trình bày bài không chỉ đủ ý, mạch lạc mà còn phải đảm bảo các yêu cầu về hình thức đoạn văn, về phần tiếng Việt.

Tuy nhiên, điểm mới rất đáng chú ý trong đề thi năm nay là ở phần II của đề thi. Thay vì một đoạn văn được trích ra từ một tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 thì lại là một văn bản nghị luận bàn về cách ứng xử của các bạn trẻ khi gặp hoàn cảnh khó khăn. Đây có thể là một bất ngờ với các thí sinh nhưng đoạn văn bản dùng làm ngữ liệu để hỏi trong đề thi lấy nguồn từ sách giáo khoa Ngữ văn 9, các câu hỏi xoay quanh việc kiểm tra các kiến thức tiếng Việt, kỹ năng đọc hiểu và nghị luận xã hội tương đối quen thuộc nên các em cũng sẽ không gặp nhiều khó khăn”, thầy Nguyễn Phi Hùng - Giáo viên Ngữ văn, Hệ thống Giáo dục HOCMAI nhận định.

Cô Đỗ Khánh Phương - Giáo viên Ngữ văn tại HOCMAI cũng cho biết: “Đề thi năm nay có nhiều thay đổi so với năm trước, tính phân loại của đề thi hợp lý hơn do việc thay đổi trong việc sử dụng ngữ liệu, cách thức ra đề thi. Ở phần 2: Đoạn văn gây bất ngờ vì không nằm trong văn bản đọc hiểu nhưng lại nằm trong phần luyện tập sách giáo khoa Ngữ văn 12 tập 2 trang 11 và là đoạn nghị luận xã hội. Điều này sẽ tránh được tình trạng học tủ của học sinh”.