Khai sai để được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất, có bị thu hồi giấy?

Không được cấp giấy CNQSDĐ, nhưng khai mất để được cấp lại

UBND huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản chỉ đạo Thanh tra huyện tiến hành xác minh, thanh tra và tham mưu cho UBND huyện xử lý theo quy định pháp luật việc cấp giấy CNQSDĐ - quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (QSHNƠ&TSKGLVĐ) số BĐ365617 vào ngày 8/3/2011, với diện tích 243m2, tại thửa đất số 17, tờ bản đồ địa chính số 14, cho ông Hà Minh Hải cùng vợ là bà Võ Thị Thu Huyền (cùng SN 1967, ngụ thôn Tân Tiến, xã Đạ Đờn).

Nguyên nhân phải thanh tra, xử lý vì hộ ông Hà Minh Hải khai báo không đúng nguồn gốc sử dụng đất để được cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ số BĐ365617. Theo UBND huyện Lâm Hà, vào năm 1995 ông Bùi Đình Xuất (SN 1962, ngụ thôn R’Lơm, xã Đạ Đờn) bán cho vợ chồng ông Hà Minh Hải bằng giấy viết tay (chưa có giấy CNQSDĐ) một phần đất tại thửa số 17, thôn Tân Tiến, xã Đạ Đờn, trên đất có nhà ván gỗ, mái lợp tôn. Ngày 19/4/1995, UBND huyện Lâm Hà đã ban hành Quyết định 197/QĐ-UB (QĐ 197) cấp giấy CNQSDĐ cho 903 hộ gia đình, cá nhân, trong đó có hộ ông Hà Minh Hải. UBND huyện cũng đã in phôi giấy CNQSDĐ số B447411 tại tờ bản đồ địa chính 283C, diện tích 248m2 để cấp cho hộ ông Hà Minh Hải, nhưng không phát hành vì diện tích của thửa đất 17 thuộc hành lang lộ giới Quốc lộ 27. 

Với lý do mất giấy CNQSDĐ số B447411, ngày 1/10/2010 hộ ông Hà Minh Hải nộp đơn đề nghị cấp đổi, cấp lại giấy CNQSDĐ. Cụ thể, cấp đổi thửa 17, tờ bản đồ địa chính 283C, diện tích 248m2 thành thửa đất 17, tờ bản đồ địa chính số 14 (bản đồ số hóa), diện tích 243m2. Kèm theo hồ sơ là biên bản xác minh hiện trạng sử dụng đất ngày 26/1/2011, có nội dung: “Lô đất ông Hà Minh Hải được nông trường cấp năm 1983; ông Hà Minh Hải sử dụng đất ổn định từ đó đến nay, không tranh chấp”. Biên bản được cán bộ địa chính, lãnh đạo UBND xã Đạ Đờn và ông Hải ký tên xác nhận.

Thanh tra việc cấp sai, xử lý theo quy định pháp luật

Ngày 25/2/2011, UBND huyện Lâm Hà ban hành Quyết định 454/QĐ-UBND hủy 3 giấy CNQSDĐ đã cấp tại QĐ 197/QĐ-UB để cấp lại 3 giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ cho 3 hộ gia đình, trong đó có hộ ông Hà Minh Hải. Đến ngày 8/3/2011, hộ ông Hải được cấp lại giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ số BĐ365617 đối với thửa đất 17, tờ bản đồ địa chính số 14 (bản đồ số hóa), diện tích 243m2.

Theo UBND huyện Lâm Hà, năm 1995 hộ ông Hà Minh Hải có kê khai đăng ký, xin cấp, đổi giấy CNQSDĐ và UBND huyện Lâm Hà đã ban hành QĐ 197/QĐ-UB. Nhưng hiện nay hồ sơ xét cấp giấy CNQSDĐ kèm theo QĐ 197/QD-UB đã mất, nên UBND huyện không có cơ sở để khẳng định hộ ông Hải có kê khai đúng nguồn gốc sử dụng đất để được xét cấp giấy CNQSDĐ hay không.

Năm 2010, hộ ông Hà Minh Hải làm đơn xin cấp lại giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ. Quá trình lập hồ sơ, UBND xã Đạ Đờn và hộ ông Hải đã kê khai, xác nhận không đúng nguồn gốc sử dụng đất. Cụ thể, đất hộ ông Hải sử dụng có nguồn gốc nhận chuyển nhượng của ông Xuất vào năm 1995. Nhưng khi lập hồ sơ cấp lại, hộ ông Hải và UBND xã Đạ Đờn xác nhận đất có nguồn gốc do nông trường cấp năm 1983.

“Như vậy, việc cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ số BĐ365617 ngày 8/3/2011 cho hộ ông Hải tại thửa đất số 17, tờ bản đồ địa chính số 14 (bản đồ số hóa), diện tích 243m2 là cấp không đúng nguồn gốc sử dụng đất. Để xử lý việc cấp giấy này, UBND huyện giao Thanh tra huyện xác minh, thanh tra và tham mưu UBND huyện xử lý giấy chứng nhận đã cấp theo quy định của pháp luật đất đai” - văn bản của UBND huyện Lâm Hà nêu.

Chính quyền đã xác định khai không đúng thì phải thu hồi giấy CNQSDĐ

Vậy việc kê khai không đúng nguồn gốc sử dụng đất để được cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ, thì giấy này có bị thu hồi hay không?

Luật sư Dương Vĩnh Tuyến - Trưởng Văn phòng Luật sư Dương Chí (Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước) khẳng định: “Chính quyền đã xác định việc cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ số BĐ365617 cho hộ ông Hải - bà Huyền là trái pháp luật từ hồ sơ khai không đúng sự thật. Có nghĩa giấy chứng nhận nêu trên đã cấp khi không đủ điều kiện được cấp, do không có hồ sơ chứng minh nguồn gốc đất.

Ông Hải, bà Huyền chưa từng được cấp giấy CNQSDĐ, nhưng lại khai không đúng là đã được cấp và làm đơn cớ mất để làm căn cứ cấp lại. Khi phát hiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành các trình tự thủ tục để thu hồi”.

Cũng theo luật sư Dương Vĩnh Tuyến, tại Điểm d-Khoản 2 của Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 về “Đính chính, thu hồi giấy chứng nhận đã cấp”, quy định Nhà nước thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp: Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai.

Tại Khoản 3 của Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 còn quy định việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp quy định tại Điểm d- Khoản 2 của Điều 106 do cơ quan có thẩm quyền cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ quy định tại Điều 105 của Luật Đất đai năm 2013 quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai. 

“Như vậy, UBND huyện Lâm Hà giao cho Thanh tra huyện xác minh và kết luận. Từ kết luận đó sẽ tiến hành thu hồi giấy chứng nhận là đúng quy định. Tuy nhiên, việc cấp lại giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ khi không có văn bản chứng minh nguồn gốc đất được lưu trong hồ sơ và người yêu cầu chưa từng được cấp giấy chứng nhận nhưng khai không đúng là đã được cấp và đã đánh mất là việc làm rất tắc trách của đơn vị xử lý hồ sơ.

Sau đó nhiều năm, qua nhiều lần giải quyết tranh chấp giữa hộ ông Hải - bà Huyền với chủ đất liền kề, cơ quan cấp giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ vẫn kết luận có hai nguồn gốc đất nhưng mất hồ sơ, mà vẫn không kiến nghị thanh tra để UBND huyện thu hồi giấy chứng nhận là điều bất bình thường. Thiết nghĩ, Thanh tra huyện Lâm Hà nên chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra có thẩm quyền để xem xét trách nhiệm hình sự trong việc cấp sai giấy CNQSDĐ-QSHNƠ&TSKGLVĐ này” - luật sư Dương Vĩnh Tuyến nói.