Kiến nghị giải pháp quản lý đối với xe khách hoạt động trái quy định

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhận định, hiện có hàng ngàn xe loại 10 - 12 chỗ hoạt động dưới danh nghĩa xe hợp đồng, chạy vòng vo hoặc trực tiếp liên lạc với hành khách qua điện thoại, trên các nền tảng kết nối để cạnh tranh với tuyến xe cố định.

Trước tình hình đó, các đơn vị kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định và bến xe khách tiếp tục đề nghị Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam báo cáo cơ quan có thẩm quyền về vấn đề xe hợp đồng “trá hình”, xe dù, bến cóc hoạt động lách luật, cạnh tranh vô tổ chức với đơn vị kinh doanh vận tải tuyến cố định và bến xe khách, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn giao thông ở các địa phương như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên…

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho biết thêm, một số năm trở lại đây đã xuất hiện hàng ngàn xe hợp đồng được cải tạo từ xe 16 chỗ thành xe 10 - 12 chỗ (kể cả người lái). Loại xe limousine và xe 16 chỗ nguyên bản này phát triển rất nhanh, được cấp giấy phép và phù hiệu xe hợp đồng (có đơn vị tới vài trăm xe).

Khi hoạt động không có hợp đồng vận tải được ký kết mà nhà xe kết nối với hành khách qua điện thoại hoặc zalo. Lợi dụng quy định không cấm xe dưới 16 chỗ được vào các tuyến phố để đón, trả khách ở những điểm trên đường phố hoặc tại nhà, hành trình này được lặp đi lặp lại. Thực chất đây là hoạt động kinh doanh theo tuyến cố định.

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhận định, những vấn đề bất cập nói trên đã tồn tại từ lâu nhưng chưa có biện pháp ngăn chặn, nên một số xe tuyến cố định cũng bỏ bến xe, ra ngoài ''chạy dù'' tại các bến cóc gây mất trật tự an toàn giao thông, và đặc biệt là tạo thế cạnh tranh không bình đẳng; dẫn tới số lượng xe kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định vào bến xe khách chỉ còn 50 - 60% so với trước; 40 - 50% bến xe bên lề vực cùng sự phá sản.

Do vậy, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đề xuất Bộ GTVT xem xét để lập lại trật tự vận tải hành khách, giúp các đơn vị kinh doanh bến xe khách, đơn vị kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định hoạt động hiệu quả và nhất là thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo trật tự an toàn giao thông.

Trên cơ sở đó, Bộ GTVT cần nghiên cứu sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật để cụ thể hóa những quy định trong quản lý vận tải hành khách theo hợp đồng. Vì các quy định hiện hành chỉ phù hợp với quản lý phương tiện ký hợp đồng vận chuyển khách tham quan, du lịch và các nhu cầu khác.

Theo đó, bỏ quy định truyền dữ liệu theo từng chuyến xe với vận tải khách theo hợp đồng định kỳ, thay vào đó là cung cấp thông tin cơ bản của hợp đồng đã ký khi xin cấp phù hiệu. Đối với những đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng nói trên phải xác định đây là xe kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định.

Việc làm rõ loại hình kinh doanh đối với những xe đang hoạt động nói trên, ngoài việc tạo sự thống nhất trong quản lý ở các Sở GTVT còn có ý nghĩa quan trọng trong quản lý thuế. Vì nếu là xe hợp đồng thì bên vận tải phải xuất hóa đơn điện tử với doanh thu phù hợp với hợp đồng đã ký.

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng đề xuất sửa quy định về cấm phương tiện vào các tuyến phố theo hướng xác định số ghế xe theo thiết kế nguyên thủy của xe, vì diện tích chiếm chỗ của xe là theo kích thước bao ngoài của xe chứ không phải do số ghế của xe.

Ngoài ra, Bộ GTVT chỉ đạo Sở GTVT các tỉnh, thành phố khai thác thông tin từ thiết bị giám sát hành trình, camera lắp trên xe hợp đồng; qua đó thu hồi phù hiệu các xe hợp đồng không cung cấp thông tin hoặc cung cấp không đầy đủ về Sở GTVT trước khi thực hiện hợp đồng; xe hợp đồng đón, trả khách không đúng nơi đã ghi trong hợp đồng vận chuyển đặc biệt là đối tượng hợp đồng “trá hình”.

Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho xe vận tải hành khách theo tuyến cố định, nghiên cứu khảo sát xác định các điểm cho phép xe vận chuyển hành khách theo tuyến cố định được dừng đón, trả khách và lắp đặt mái che, ghế ngồi cho hành khách chờ xe tạo thuận lợi cho hành khách.