Kinh tế tuần hoàn tháo gỡ nút thắt cho phát triển nhanh và bền vững

Ngày 23/10, Tạp chí Kinh tế và Dự báo (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tổ chức Hội thảo Kinh tế tuần hoàn: Hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam. Chương trình có sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam; Tổng Công ty Khí Việt Nam - CTCP; Tập đoàn Điện lực Việt Nam; Tổng Công ty Cổ phần dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam; Công ty TNHH MTV My Health.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nhấn mạnh: Đặc tính của kinh tế tuần hoàn là biến rác thải của ngành này thành nguồn tài nguyên của ngành kia, đồng thời góp phần làm giảm phát thải khí nhà kính và biến đổi khí hậu. Mô hình kinh tế tuần hoàn đưa một phần hoặc toàn bộ chất thải về vòng sản xuất cũ, cấu trúc lại và sử dụng lại, do đó, góp phần giảm tiêu thụ nguyên liệu, thu hồi chất thải cho đầu vào sản xuất, giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu tại Hội thảo

Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều nỗ lực và đã đạt được nhiều thành quả trong tiến trình phát triển bền vững. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với lượng chất thải phát sinh ngày càng lớn trong khi nguồn nguyên liệu thô, nguyên liệu hoá thạch ngày càng cạn kiệt.

Chia sẻ quan điểm coi kinh tế tuần hoàn “là tương lai của doanh nghiệp, tương lai của các hoạt động sản xuất, kinh doanh”, mặc dù Việt Nam mới đang ở giai đoạn sơ khai của kinh tế tuần hoàn, ông Nguyễn Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI đề nghị xây dựng bộ chỉ số để đo lường tính tuần hoàn và sớm phổ cập tới cộng đồng doanh nghiệp. Bộ chỉ số này phải bao quát được một vòng đời của sản phẩm, với 5 khâu tuần hoàn từ thiết kế đến sản xuất, tiêu dùng, quản lý chất thải và biến chất thải trở lại thành tài nguyên.

Ông Nguyễn Quang Vinh – Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam

Trong phát triển kinh tế tuần hoàn, mô hình khu công nghiệp sinh thái được đặt ra như một yêu cầu tất yếu bởi một khu công nghiệp tái chế nước thải để sử dụng lại cho sản xuất có thể giảm được tới 40% lượng nước thải vào môi trường, cũng như giảm chi phí nước sạch đầu vào. Theo ông Trần Quốc Trung - Phó vụ trưởng Vụ Quản lý Khu kinh tế (Bộ KHĐT), mô hình khu công nghiệp sinh thái đặt vấn đề môi trường cao hơn, đơn cử, tỉ lệ cây xanh và giao thông phải đạt 25% thay cho tỉ lệ 20% ở khu công nghiệp bình thường.

Ông Trần Quốc Trung, Phó Vụ trưởng, Vụ Quản lý các Khu kinh tế - Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Nói cụ thể hơn về mô hình kinh tế tuần hoàn, đại diện phía doanh nghiệp, bà Lê Thị Ngọc Mỹ, Giám đốc phát triển bền vững của Công ty Heineken Việt Nam chia sẻ, để góp phần phòng, chống biến đổi khí hậu, đơn vị chủ động thực hiện kinh tế tuần hoàn, từ đó tham gia bảo vệ môi trường và duy trì phát triển bền vững. Hiện 5/6 nhà máy sản xuất của Công ty Heineken đã thực hiện nấu bia bằng 100% năng lượng tái tạo. Riêng năm 2019 Công ty thu mua 40.000 tấn vỏ trấu và các chế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp để phục vụ sản xuất đã mang lại thu nhập 52,6 tỷ đồng cho người dân. Việc thực hiện kinh tế tuần hoàn đã đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và xã hội, nhất là người dân ở địa phương nơi triển khai dự án. Hiện Heineken gần như không còn chất thải chôn lấp vì 99% chất thải đã được tái sử dụng, tái chế trong quá trình quay vòng sản xuất.

Theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, các yêu tố cần có để phát triển kinh tế tuần hoàn là có hành lang pháp lý đầy đủ; cần triển khai nghiên cứu sâu trong từng ngành, lĩnh vực và địa phương; tạo cơ chế để hình thành động lực thị trường, tăng cường trao đổi, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, gắn với công nghệ cao và cách mạng công nghiệp 4.0. Ông Võ Trí Thành nói: “Thực hiện phát triển kinh tế tuần hoàn cần có lộ trình và thứ tự ưu tiên. Vấn đề cần phải giải quyết ngay đối với Việt Nam là phân loại rác tại nguồn”.

TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh

Việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn là một cơ hội lớn để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, không chỉ đạt mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, mà còn giúp đạt được các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.