Môn thứ 3 kỳ thi vào lớp 10: tại sao lại bốc thăm?

Thống nhất toàn quốc chỉ thi 3 môn

Nếu như trước đây, mỗi địa phương có phương án thi vào lớp 10 độc lập và khác biệt về số môn thi dẫn đến tình trạng tỉnh nọ so sánh với tỉnh kia thì theo nội dung dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Quy chế tuyển sinh THCS và THPT mà Bộ GD&ĐT đang xin ý kiến góp ý, số lượng môn thi đã được thống nhất với 3 môn: toán, ngữ văn và môn thi thứ 3.

Biết được thông tin trên, nhiều phụ huynh, giáo viên, học sinh bước đầu thấy nhẹ nhõm và đồng tình. Theo họ, tính thống nhất về số môn thi trong kỳ thi lớp 10 tại các địa phương là rất cần thiết.

Chị Mai Thị Hằng Nga, trú tại quận Thanh Xuân, Hà Nội chia sẻ: “Nhiều năm qua, học sinh lớp 9 đều phân vân, lo lắng về môn thi thứ tư trong kỳ thi lớp 10 nên nhấp nhổm không yên tâm. Năm nay, ngay đầu năm học, cả cha mẹ và con đã hoàn toàn tự tin về việc, kỳ thi vào lớp 10 chỉ gồm 3 môn, không có môn thứ 4. Điều này tạo thuận lợi cho học sinh, cũng giúp phụ huynh giảm nhiều áp lực”.

“Khi biết kỳ thi lớp 10 chỉ gồm 3 môn, em rất mừng. Chúng em không còn lo lắng theo kiểu “môn thi thứ 4 (nếu có) sẽ được công bố vào tháng 3” như mọi năm nữa. Kỳ thi lớp 10 năm nay chỉ gồm 3 môn, ít nhiều làm chúng em nhẹ nhõm hơn” - Vũ Hải Dương, học sinh lớp 9, trú tại quận Đống Đa chia sẻ.

Tại dự thảo, thời lượng dành cho các môn thi được quy định rõ. Theo đó, thời gian thi ngữ văn là 120 phút; toán là 90 phút, môn thi còn lại không quá 90 phút, môn thi chuyên là 150 phút. Nội dung đề thi nằm trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, chủ yếu là chương trình lớp 9. Với kỳ thi chuyên, mỗi môn thi chuyên được thi bằng một đề thi riêng theo chương trình môn học trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS.

Về môn thi thứ 3, Bộ GD&ĐT không nêu rõ môn nào mà đề xuất phương án: “Sở GD&ĐT tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên trong số các môn học còn lại thuộc chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) cấp THCS”. Hiện nay, ngoài toán, ngữ văn, chương trình GDPT 2018 bậc THCS còn có các môn: ngoại ngữ 1, giáo dục công dân, khoa học tự nhiên, lịch sử và địa lý, công nghệ, giáo dục thể chất, nghệ thuật, tin học.

Cuối tháng 8/2024, để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà trường và học sinh trong việc xây dựng kế hoạch học tập, ôn thi, Sở GD&ĐT Hà Nội đã công bố cấu trúc định dạng và đề minh họa các môn thi lớp 10, gồm: toán, ngữ văn, ngoại ngữ, khoa học tự nhiên, lịch sử và địa lý, giáo dục công dân, tin học. Đây là các môn khoa học cơ bản được học trong chương trình THCS.

Tại sao lại bốc thăm môn thi?

Dự thảo quy định của Bộ GD&DT về phương án các môn thi lớp 10 nhận được nhiều đồng tình của dư luận. Theo Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh An Giang Trần Tuấn Khanh, ngoài 2 môn toán, ngữ văn, việc bốc thăm môn thi thứ 3 sẽ khắc phục được tình trạng học tủ, học lệch của học sinh. Nếu biết 3 môn thi lớp 10 ngay từ đầu năm học hoặc 3 môn thi được công bố cố định hàng năm sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng học sinh chỉ chăm chăm học 3 môn thi và lơ là hoặc không học các môn còn lại.

Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh An Giang cũng cho rằng, Bộ cần nêu cụ thể những môn nào được chọn để bốc thăm và việc lựa chọn số lượng các môn học để tổ chức bốc thăm nên giao về cho các địa phương quyết định.

“Nhiều năm trước, môn thi thứ 4 cũng được bốc thăm nên học sinh, phụ huynh, giáo viên đã quen thuộc với phương thức này. Năm nay, số môn thi đã cố định 3 môn và bốc thăm môn thứ 3, điều này hoàn toàn hợp lý, không gây xáo trộn” - đại diện một Sở GD&ĐT bày tỏ.

Nêu quan điểm cá nhân, Hiệu trưởng Trường THCS - THPT Lômônôxôp (Hà Nội) Nguyễn Quang Tùng cho rằng, ưu điểm của phương án bốc thăm môn thi thứ 3 tại kỳ thi lớp 10 là học sinh ở bậc THCS phải học đều tất cả các môn, bảo đảm lên THPT các em có nền tảng lựa chọn môn học theo năng lực; hơn nữa tránh dư luận không đáng có về việc ưu ái môn nọ, môn kia.

Tuy nhiên, phương án này có thể tạo áp lực cho một nhóm phụ huynh và học sinh dẫn đến tình trạng phụ huynh cho con đi học thêm quá nhiều vì lo lắng. Do đó, theo thầy Tùng, phương án tổ chức thi 3 môn toán, ngữ văn, ngoại ngữ sẽ khả thi hơn.

“Giả sử bốc thăm trúng môn tích hợp khoa học tự nhiên hay lịch sử và địa lý thì không phải là thi 3 môn nữa mà lại là 4 - 5 môn. Hơn nữa, yêu cầu của Bộ Chính trị về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đề ra mục tiêu "từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học". Bởi thế, việc cố định thi toán, ngữ văn, ngoại ngữ tại kỳ thi lớp 10 là phù hợp” - chị Ngô Hà Phương, trú tại quận Hai Bà Trưng, phụ huynh có con học lớp 9 bộc bạch.

Theo nhiều thầy cô dạy cấp THCS, học sinh lớp 9 năm học 2024 – 2025 là năm đầu tiên thi lớp 10 theo chương trình mới; trong đó môn thi ngữ văn, ngữ liệu sẽ hoàn toàn nằm ngoài sách giáo khoa. Với môn toán và môn trắc nghiệm sẽ xuất hiện dạng thức trắc nghiệm mới… Đó là những thách thức không nhỏ cho học sinh. 

Mục tiêu Bộ GD&ĐT hướng đến luôn là giảm tối đa áp lực, tạo công bằng cho tất cả học sinh. Trong khảo sát của một đơn vị truyền thông uy tín mới đây, có gần 90% phụ huynh, giáo viên, học sinh đồng tình với phương án cố định thi 3 môn toán, ngữ văn, ngoại ngữ. Đây là một trong những kênh thông tin đáng lưu ý để tham khảo trước khi Bộ ban hành thông tư chính thức quyết định phương án về số môn thi lớp 10.