Một thanh niên bị vỡ tim sau giấc ngủ đêm

Bệnh viện Bạch Mai thông tin, trước khi đến viện 5 ngày, anh T. (ngoài 30 tuổi) xuất hiện các cơn ho, khạc đờm trắng đục và có sốt cao 39 độ C kèm đau rát họng. Test Covid-19 thì âm tính nên đã loại trừ nguyên nhân sốt do Covid-19.

Thấy sốt và tình trạng cơ thể mệt nhiều, anh T. đã đến bệnh viện đa khoa tỉnh để kiểm tra. Tại đây, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân T. có phình ở thành sau thất trái, theo dõi viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn và chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai.

Đêm 5/6/2023, bệnh nhân T. được chuyển đến đơn vị Hồi sức Cấp cứu C1 - Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốt 38 độ C; đau ngực nhẹ, nhịp tim nhanh… Siêu âm cấp cứu tại giường, các bác sĩ tim mạch thấy khối phình sau thành thất trái, khối phình rất mỏng, mỏng đến mức có thể vỡ bất cứ lúc nào.

Bệnh nhân được các bác sĩ của đơn vị Hồi sức C1 - Viện Tim mạch theo dõi sát sao và chỉ định làm thêm một loạt xét nghiệm thăm dò khác.

Sau khi nhận được báo cáo tình hình bệnh nhân T. đột ngột ngừng thở, ngừng tim, mất hoàn toàn ý thức, chỉ số trên các phương tiện theo dõi cho thấy bệnh nhân đã rơi vào tình trạng “chết lâm sàng”… PGS.TS Tạ Mạnh Cường - Phó viện trưởng Viện Tim mạch - Trưởng đơn vị Hồi sức C1 nhận định, đây là tình huống nguy kịch khẩn cấp và trực tiếp chỉ huy khởi động hệ thống báo động đỏ toàn Viện.

Ngay sau đó, bệnh nhân được ép tim hỗ trợ về hô hấp để duy trì huyết áp. Máy siêu âm tại giường khẩn cấp được đẩy đến bên bệnh nhân. Kết quả siêu âm cho thấy, khối phồng đã vỡ. Đây là nguyên nhân khiến bệnh nhân “chết lâm sàng”.

Nhận định đây là tình huống “vỡ tim” phải mổ mở gấp để giải áp lực máu tràn buồng tim, bác sĩ Tạ Mạnh Cường đã liên hệ khẩn cấp với TS Dương Đức Hùng  - Trưởng Đơn vị Phẫu thuật tim mạch C8 - Viện Tim mạch. Sau thông tin hội chẩn cấp cứu qua điện thoại, kíp mổ được triển khai nhanh chóng và trực tiếp TS Dương Đức Hùng tiến hành ca phẫu thuật.

Chỉ sau 5 phút, lồng ngực của bệnh nhân đã được mở, các chèn ép tim đã được giải tỏa, tuần hoàn ngoài cơ thể đã được thiết lập để duy trì các chức năng sống cơ bản cho người bệnh. Đánh giá thương tổn cho thấy, khối phình đã vỡ làm máu ào ra và chèn ép tim khiến bệnh nhân mất huyết áp, ngừng tim, chết lâm sàng.

Bác sĩ Dương Đức Hùng đã tiến hành khâu tạm chỗ vỡ để cầm máu tạo điều kiện hồi sức cho tim đập lại. Sau 3 tiếng căng thẳng, các phẫu thuật viên của C8 đã tạo hình lại buồng tim đã vỡ.

Bác sĩ Dương Đức Hùng cho biết, kiểm tra, đánh giá lại thương tổn của bệnh nhân thì thấy một phần của buồng thất trái bị giãn mỏng và mỏng đến mức vỡ. Có thể nhận định, đây là một thương tổn nặng, khó xử lý, tỷ lệ tử vong cực kỳ cao, đặc biệt là mổ trong tình trạng tối cấp cứu và bệnh nhân đã có ngừng tim trước mổ.

Do bệnh lý phức tạp, diễn biến đột ngột và ảnh hưởng đến hệ thống tuần hoàn, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng mất huyết áp. Tỷ lệ tử vong cao do vấn đề xử trí rất khó và đòi hỏi phải triển khai hết sức nhanh và tính chuyên khoa cao thì mới có khả năng xử lý được. Mọi việc triển khai đúng tính chất “cướp thời gian” tức là chỉ cho phép trong vài phút”.

Khi tim ngừng đập, chỉ trong vòng 4 - 6 phút, não đã có thể tổn thương vĩnh viễn hoặc chết não. Vỡ tim sẽ gây chảy máu, sốc tim, suy tim nặng. Tỷ lệ tử vong do bệnh vỡ tim lên đến 90%.

Chưa kể, nếu không được mổ mở, giải ép kịp thời cho “trái tim vỡ” thì áp lực khiến máu không bơm lên não thì chỉ khoảng 5- 6 phút, bệnh nhân sẽ mất não. Nếu có cứu được thì người bệnh cũng chỉ sống cuộc đời “thực vật”...

Trường hợp của bệnh nhân T., bệnh nhân đã bị ngừng tim từ dưới C1, các bác sĩ đã phải tiến hành ép tim (CPR) đồng thời đẩy lên phòng mổ của C8. Chỉ trong “chớp mắt” toàn bộ kíp bác sĩ nội tim mạch, ngoại tim mạch, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, hệ thống trực cấp cứu online…

Những thầy thuốc dày dặn kinh nghiệm trong việc xử trí những ca nặng đã dốc toàn lực, “tổng tiến công” chạy đua với thời gian để “cướp” người bệnh khỏi “lưỡi hái tử thần”. Sau ca mổ “thần tốc”, bệnh nhân T. được chuyển sang khu hồi sức của C8. Sau 3 ngày, bệnh nhân đã tỉnh lại. Sau 5 ngày, bệnh nhân có thể ngồi dậy nói chuyện.