Những thách thức đối với các sàn thương mại điện tử Việt

Thị trường TMĐT chuẩn bị bước vào kỳ mua sắm cuối năm với Ngày Độc thân, được tổ chức vào 11/11 hàng năm, là ngày lễ mua sắm lớn nhất tính theo doanh thu; Black Friday (Thứ Sáu Đen) là ngày thứ Sáu sau Lễ Tạ ơn; “Cyber Monday” (Thứ Hai Điện tử) và bắt đầu cung cấp nhiều khuyến mại độc quyền trên web để lôi kéo khách hàng mua sản phẩm trực tuyến, Boxing Day (Ngày Tặng quà) là ngày mua sắm truyền thống ở Anh và các nước chịu ảnh hưởng lớn của Anh như Australia hay Canada được tổ chức vào 26/12 hàng năm, ngày sau Giáng sinh…

Liệu xu hướng livestream shopping sẽ tác động như thế nào đến kỳ mua sắm nhộn nhịp như thế này?

Nền kinh tế livestream

Bắt đầu từ Trung Quốc và đến nay nước láng giềng Trung Quốc đã rất thành công với nền kinh tế livestream. Tại Trung Quốc, một ngôi sao livestream như Lý Giai Kỳ (Austin Li) có thể mang về doanh thu bán hàng hàng chục triệu USD mỗi tháng. Đối với TMĐT, rào cản lớn nhất của hình thức kinh doanh này là niềm tin của người dùng. Nhiều người không có lòng tin với việc mua hàng online bởi đây vẫn là “thiên đường” cho hàng giả, hàng nhái.

Livestream hay live commerce đã đem tới cho người dùng một góc nhìn chân thật hơn về sản phẩm so với những hình ảnh có khả năng bị cắt ghép chỉnh sửa. Chính điểm khác biệt này đã giúp cho những người nông dân Trung Quốc có thể bán được nông sản của mình với giá cao bằng cách livestream trực tiếp ngay tại vườn. Đến nay, live commerce đã trở thành ngành công nghiệp được ước tính trị giá 600 tỷ đô la ở Trung Quốc và 25 tỷ đô la ở Mỹ trong năm 2023.

Công ty đang dẫn đầu thị trường thế giới về livestream shopping là nền tảng Taobao của Trung Quốc, thuộc sở hữu của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba. Tại Việt Nam thì livestream shopping cũng trở nên quen thuộc trên các nền tảng xã hội khác như Facebook, Instagram và các công ty thương mại điện tử Shopee, Lazada hay TikTok Shop. “Ngày độc thân” 11/11 năm 2022 năm ngoái, các buổi phát trực tiếp được tổ chức bởi những tên tuổi lớn như Kim Kardashian và Taylor Swift đã đạt được kết quả phá kỷ lục: Kardashian đã bán được 150.000 lọ nước hoa trong chín phút đầu tiên. Tại Việt Nam, “Ngôi sao livestream” Phạm Thoại có thể bỏ túi 220-250 triệu cho 90 phút livestream cho các nhãn hàng.

Theo thống kê của Tech Jury, thị trường phát trực tiếp sẽ được định giá 185 tỷ USD vào năm 2027. Doanh số bán hàng livestream shopping có thể chiếm đến 20% doanh số thương mại điện tử vào năm 2026 và các sàn TMĐT Việt Nam hiện có doanh số hơn 200 ngàn tỷ đồng (năm 2023) đang đứng trước thách thức lớn.

Live commerce không chỉ là nơi trao đổi, mua bán, những phiên livestream bán hàng còn là một kênh giải trí với nhiều người. Theo một nghiên cứu từ Accenture, thương mại gắn với mạng xã hội dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh gấp ba lần so với thương mại điện tử truyền thống.

Tháng 2 năm 2021, Mitsubishi Motors đã ra mắt chiếc ô tô mới nhất của họ trên Amazon Live đánh dấu một trong những sự kiện quan trọng nhất đối với nền tảng mua sắm trực tuyến. Livestream shopping lập tức được xem như một công cụ quảng cáo để giới thiệu sản phẩm, bao giờ thì các doanh nghiệp Việt và các sàn TMĐT nhận thức sâu sắc vấn đề này?

TikTok bắt đầu gia nhập lĩnh vực thương mại điện tử vào cuối năm 2021.  bắt đầu tập trung vào khu vực Đông Nam Á. Ảnh TK

Mua sắm trên ứng dụng xã hội

Khi thế hệ người tiêu dùng trẻ bị thu hút bởi mua sắm trên ứng dụng xã hội, nhiều nền tảng đã tích hợp livestream shopping vào ứng dụng của họ. Thương mại trên nền tảng xã hội kết hợp livestream sẽ giúp cho khách hàng được mua hàng trực tiếp mà không phải rời bỏ những ứng dụng mạng xã hội ưa thích của họ. TikTok đang thắng lợi và sau 10 tháng đã vọt lên vị trí thứ 2 của Lazada nhờ chiến lược này.

“Điểm yếu của các sàn TMĐT Việt là đang thiếu các trung tâm phân tích thị trường đủ mạnh hoạt đồng dựa trên việc thu thập, xử lý và hành động dựa trên phản hồi của khách hàng. Làm tốt điều này sẽ tăng 11% doanh thu, giảm 6% chi phí chăm sóc khách hàng, tỷ suất hoàn vốn tăng 13%” GS Hoàng Văn Châu, nguyên Hiệu trường Đại học Ngoại thương đánh giá.

Tích hợp AR/VR

Một trong những thay đổi đáng kể của các sàn TMĐT châu lục khi Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore đã đưa ứng dụng thực tế tăng cường (AR) và thực tế ảo (VR) vào các siệu thị đã gây được tiếng vang lớn, đạt 28 tỷ USD vào năm 2021 và dự kiến sẽ vượt 450 tỷ USD vào năm 2030. Các nhà bán lẻ như Macy’s, Sephora và Ray-Ban đã áp dụng AR/VR vào chiến lược bán lẻ của họ.

Thậm chí, với việc Sephora, chuỗi cửa hàng mỹ phẩm của Pháp được thành lập vào năm 1969 gần đây đã giới thiệu tính năng “Nghệ sĩ ảo” sử dụng AR tạo lớp phủ kỹ thuật số để mang đến cho người tiêu dùng có thể hình dung được lớp trang điểm và kiểu tóc mới trên mặt họ sẽ như thế nào.

Sự kết hợp của livestream shopping với AR/VR cho phép tiềm năng bán hàng rất lớn. Shopify nhấn mạnh rằng việc thêm hình ảnh góc 360 độ có thể giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi lên hơn 60% so với việc người mua chỉ tương tác với hình ảnh truyền thống. Liệu khi nào thì sàn TMĐT Việt mới có được tính năng này?