Phát hiện biến thể Covid-19 đột biến cao ở nhiều quốc gia mới

BA.2.86 được xác định mang hơn 35 đột biến ở các phần quan trọng của virus so với XBB.1.5 - biến thể chiếm ưu thế trong hầu hết năm 2023. Con số này là gần ngang bằng với biến thể Omicron từng gây ra số ca nhiễm Covid-19 kỷ lục.

BA.2.86 được phát hiện lần đầu tiên ở Đan Mạch vào ngày 24/7/2023 sau khi virus ở mẫu bệnh phẩm của một bệnh nhân có nguy cơ nặng được giải trình tự. Kể từ đó, nó đã được phát hiện ở những bệnh nhân có triệu chứng khác, thông qua sàng lọc định kỳ ở sân bay và trong các mẫu nước thải ở một số quốc gia.

Hàng chục nhà khoa học trên khắp thế giới cho biết mặc dù việc theo dõi BA.2.86 là quan trọng, nhưng nó khó có thể gây ra một làn sóng bệnh nặng và tử vong do hệ thống phòng vệ miễn dịch được xây dựng trên toàn thế giới từ việc tiêm chủng và nhiễm bệnh trước đó.

Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 tại WHO, cho biết trong cuộc phỏng vấn đầu tiên về BA.2.86: "Đây vẫn là con số thấp". Bà nói rằng các trường hợp đã biết không có mối liên hệ với nhau cho thấy biến thể này đã lây lan rộng rãi hơn, đặc biệt là do sự giám sát trên toàn thế giới hiện đã giảm bớt.

Các nhà khoa học đang thử nghiệm xem vaccine Covid-19 được cập nhật sẽ hoạt động như thế nào đối với BA.2.86. Bà Kerkhove lưu ý rằng vaccine có tác dụng ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong tốt hơn là để tái nhiễm.

Tiến sĩ Nirav Shah, Phó giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, cho biết cơ quan đã phát hiện ra biến thể mới tại Mỹ vào tuần trước, đồng thời tổ chức các cuộc họp với các nhà khoa học suốt cuối tuần qua, để đưa ra đánh giá rủi ro vào hôm 23/8. Tính đến ngày 23/8, đã có 9 trường hợp như vậy được phát hiện ở Mỹ.

Đánh giá cho biết, có vẻ như các xét nghiệm và thuốc hiện tại vẫn có hiệu quả chống lại BA.2.86, mặc dù biến thể này có thể có nhiều khả năng gây bệnh hơn ở những người đã được tiêm chủng và những người đã mắc bệnh Covid-19 trước đó. Chưa có bằng chứng nào cho thấy nó đang gây ra bệnh nặng hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia nói rằng nguy cơ tiềm ẩn vẫn phải được xem xét một cách nghiêm túc, và phải tiếp tục giám sát dù không cần làm tới mức độ đã từng được thực hiện vào thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch.

"Các chính phủ không thể bỏ cuộc" -chuyên gia Van Kerkhove nói, lưu ý  thêm rằng virus corona vẫn tiếp tục lưu hành, tiến hóa, lây nhiễm và giết chết người dân.

Ngoài ra, một biến thể phụ khác của Covid-19 có tên là EG.5 (Eris) đang khiến người Mỹ phải cảnh giác cao độ. Các chuỗi nhà thuốc CVS ​​(CVS.N) , Walgreens và Rite Aid (RAD.N) tại Mỹ nói với Reuters rằng doanh số bán test nhanh đã tăng lên trong những tuần gần đây.

Các chuyên gia y tế cho biết, các quốc gia đã phát hiện ra biến thể mới đều có khả năng giải trình tự bộ gen một cách chính xác. Theo số liệu của WHO, tính đến tháng 12/2022, 84% quốc gia có thể xác định trình tự Sars-CoV-2 trong nước.

Tuy nhiên, dữ liệu gửi tới cơ sở dữ liệu quốc tế GISAID đã giảm đáng kể. Trong tuần đầu tiên ghi nhận biến thể Omicron, hơn 200.000 trình tự virus corona đã được gửi đi. Trong khi tuần trước chỉ khoảng 20.000.

Tyra Grove Krause, nhà dịch tễ học người Đan Mạch tại Statens Serum Insitut, nơi đã xác định được 3 trường hợp nhiễm BA.2.86, nói với Reuters: "Việc thực hiện giải trình tự bây giờ giống như mò kim đáy bể".