Quảng Nam đề nghị nâng cấp Quốc lộ 14D theo hình thức BOT

Ngày 20/9, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh vừa ký công văn gửi Văn phòng Chính phủ và các bộ về việc đề nghị đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 14D trên tuyến đường hiện trạng theo hình thức BOT.

Quốc lộ 14D dài 74,4km kết nối đường Hồ Chí Minh với cửa khẩu quốc tế Nam Giang (Quảng Nam), là một phần của hành lang kinh tế Đông - Tây đi qua Việt Nam, Lào và Thái Lan, có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Nam, Đà Nẵng và vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.

Tuy nhiên, hiện nay, tuyến đường có tiêu chuẩn thấp, nhiều đường cong nhỏ, kết cấu mặt đường yếu, thường xuyên hư hỏng, không đảm bảo lưu thông cho các xe vận chuyển hàng hóa có tải trọng lớn. 

Mặt khác, hiện nay nhiều doanh nghiệp của Việt Nam đang đầu tư tại Thái Lan, Lào có nhu cầu rất lớn về vận chuyển hàng hóa qua tuyến đường để cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tại khu vực ven biển trước khi xuất khẩu qua các cảng biển Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cũng có nhu cầu vận chuyển hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam sang tiêu thụ ở khu vực Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan qua tuyến đường này.

Do nhu cầu vận chuyển hàng hóa qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang ngày càng lớn, trong khi Quốc lộ 14D chưa đáp ứng nhu cầu vận chuyển, Bộ GTVT đã nghiên cứu, lập chủ trương đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp tuyến này nhưng chưa cân đối được nguồn vốn để triển khai.

Trước đó, tại buổi làm việc với tỉnh Quảng Nam tháng 3/2022, Thủ tướng đã thống nhất chủ trương nghiên cứu đầu tư tuyến đường mới nối từ Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Nam Giang đến cảng biển Quảng Nam theo hình thức PPP, nhưng sau khi khảo sát thực tế, tuyến đường hiệu quả nhất là đi theo Quốc lộ 14D hiện trạng.

Phương án đầu tư tuyến đường mới không khả thi do địa hình khu vực rất khó khăn, chênh lệch độ cao rất lớn, địa chất phức tạp, chi phí đầu tư rất cao. Khi xây dựng thêm tuyến mới thì không tận dụng được quỹ đất, kết cấu hạ tầng tuyến Quốc lộ 14D hiện trạng, tốn kém chi phí bảo trì đồng thời cho cả 2 tuyến đường. Ngoài ra, tuyến mới phải đi qua Vườn quốc gia Sông Thanh, ảnh hưởng tiêu cực đến hiện trạng rừng tự nhiên.

Về cơ chế đầu tư và nguồn vốn, trường hợp đầu tư theo tuyến đường hiện trạng thì phải sử dụng vốn ngân sách nhà nước, nhưng hiện nay Chính phủ chưa thể cân đối được nguồn vốn. Trường hợp đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thì chưa tuân thủ đúng Nghị quyết số 437 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là “chỉ áp dụng đối với các tuyến đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu”.

Từ các vấn đề trên, tỉnh Quảng Nam đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất chủ trương đầu tư, mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 14D theo hình thức BOT trên tuyến đường hiện trạng.

“Trong trường hợp này, sẽ nghiên cứu phương án thu phí và vị trí đặt trạm thu phí hợp lý (dự kiến chỉ thu phí đối với các xe vận chuyển hàng hóa qua lại cửa khẩu quốc tế Nam Giang, vị trí đặt trạm thu phí tại Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Nam Giang) để không ảnh hưởng đến quyền lợi của dân đi lại trên tuyến đường này, không thuộc đối tượng vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu” - ông Lê Trí Thanh đề xuất.