Quy chế mới về xét tốt nghiệp THCS: Tạo thuận lợi cho công tác phân luồng

Khích lệ học sinh tốp dưới

Chỉ vài tháng nữa, học sinh lớp 9 sẽ chính thức bước vào kỳ thi vào lớp 10 THPT công lập năm học 2024 - 2025. Trước đó, công tác xét tốt nghiệp lớp 9 THCS năm học 2023 - 2024 sẽ diễn ra. Năm nay, việc chính thức áp dụng các quy định mới tại Thông tư số 31/2023/TT-BGDĐT về xét công nhận tốt nghiệp THCS phần nào khiến phụ huynh, học sinh nhẹ lòng.

Có con học lớp 9 tại một trường THCS thuộc quận Hà Đông, anh Nguyễn Văn Ngọc biết rõ học lực của con mình khi từ cấp tiểu học đến nay, con trai anh luôn có mặt ở tốp 10 của lớp, tính từ dưới lên trên. Trong các kì kiểm tra, khi nhận tin con đạt mức điểm khá là anh biết, các thầy cô giáo đã rất tạo điều kiện. Với lực học đó, nếu xét tốt nghiệp THCS như trước, con anh chắc chắn chỉ đạt loại Trung bình.

“Gia đình chỉ mong con tốt nghiệp THCS rồi nộp hồ sơ học nghề thợ hàn. Nghe thầy cô nói, Bằng tốt nghiệp THCS của các con từ năm nay sẽ không ghi xếp loại, tôi lấy làm mừng. Nếu tốt nghiệp THCS ở loại Trung bình mà để các bạn học trường nghề nhìn thấy thì con cũng sẽ tự ti. Giống như các bạn tôi ngày trước, nhìn tấm bằng Trung bình hay có tâm lý ngại với con cái nên thường giấu đi”, anh Ngọc thật lòng chia sẻ.

Còn Nguyễn Hà Anh, học sinh Trường THCS Việt Nam – Angieri, quận Thanh Xuân kể: "Năm trước, bằng tốt nghiệp THCS của em xếp loại Giỏi. Nhìn thì cũng vui vì đó là thành quả học tập của mình suốt 4 năm nhưng với tấm bằng đó, em cũng không được cộng điểm hay khuyến khích gì khi vào lớp 10. Vì vậy, nếu bằng tốt nghiệp THCS không ghi phần xếp loại, em nghĩ không ảnh hưởng gì tới học sinh”.

Tuy vậy, cũng có một bộ phận giáo viên, học sinh, phụ huynh cho rằng, nên giữ phần xếp loại khi xét công nhận tốt nghiệp để tạo động lực và cơ hội cho các em phấn đấu.

“Không xếp loại tốt nghiệp không gây ảnh hưởng lớn đến học sinh tốp trên hay chất lượng dạy và học của cả thầy lẫn trò; trong khi lại tạo sự khích lệ, sự thoải mái cho nhóm học sinh tốp dưới. Như vậy, bỏ phần xếp loại trong xét công nhận tốt nghiệp THCS mang lại ý nghĩa tích cực cho học sinh”, Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Mai Chu Thị Xuân Hường nêu quan điểm.

Lợi cho cả giáo viên và nhà trường

Điểm mới thứ hai của quy chế xét công nhận tốt nghiệp THCS, đó là: Đối với các cơ sở giáo dục thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, trong năm có học sinh học hết lớp 9 sẽ tổ chức xét công nhận tốt nghiệp nhiều nhất 2 lần. Lần xét công nhận tốt nghiệp thứ nhất được thực hiện ngay sau khi kết thúc năm học. Lần xét công nhận tốt nghiệp thứ hai (nếu có) được thực hiện trước khai giảng năm học mới. Đối với các cơ sở giáo dục thực hiện Chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS, trong năm có học sinh học hết lớp 9, tổ chức xét công nhận tốt nghiệp ít nhất 1 lần ngay sau khi kết thúc năm học.

Cùng với đó, Quy chế quy định: “Nhà trường có trách nhiệm tổ chức cho học sinh học lại; rèn luyện trong kì nghỉ Hè; kiểm tra, đánh giá lại các môn học, hoạt động giáo dục trong kì nghỉ Hè theo quy định của Bộ GD&ĐT và xác nhận hoàn thành Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS hoặc Chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS (nếu đủ điều kiện) cho học sinh (thuộc 4 nhóm đối tượng cụ thể đi kèm).

Về nội dung này, 100% giáo viên, học sinh khi được hỏi đều nhận thấy ý nghĩa tích cực, nhân văn và đặc biệt, rất phù hợp với lứa học sinh năm cuối thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2006.

"Năm nay là năm cuối cùng học sinh lớp 9 thi theo chương trình cũ. Những em không đủ điều kiện tốt nghiệp trong năm nay nếu không được xét tiếp lần 2 sẽ khó khăn trong năm tới vì lứa học sinh năm sau đã học theo chương trình, sách giáo khoa mới. Không những vậy, tỷ lệ học sinh chưa đủ điều kiện tốt nghiệp hàng năm rất ít. Thông thường, đợi đến năm học sau, các em quay lại đăng ký học, xét tốt nghiệp để có hướng học tiếp THPT nhưng cũng có em bỏ học. Do đó, quy định xét tốt nghiệp lần 2 sau khi có kế hoạch học bổ trợ trong 3 tháng Hè là thuận lợi cho học sinh”, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mê Linh Nguyễn Văn Hậu chia sẻ.

Giống nhiều giáo viên khác, khi nêu suy nghĩ về quy định xét tốt nghiệp THCS 2 lần/năm, cô Nguyễn Thị Hoa, giáo viên chủ nhiệm lớp 9 tại một trường THCS thuộc quận Nam Từ Liêm cho rằng, điều này thực sự tuyệt vời vì không chỉ tạo điều kiện tốt cho học sinh mà còn cho chính đội ngũ giáo viên chủ nhiệm.

“Trước đây, triển khai xét tốt nghiệp 1 lần, chúng tôi có nhiều trăn trở vì quả thực, có một vài học sinh có lực học chưa đủ điều kiện để tốt nghiệp nhưng bố mẹ thì mong mỏi con được tốt nghiệp để còn đi học nghề… Vì thương học trò, đã có lúc tôi “châm chước” cho học sinh… Nay có quy chế mới, các thầy cô thấy nhẹ lòng hơn rất nhiều vì với học sinh nào thực sự chưa đủ điều kiện xét đợt 1 thì còn có cơ hội xét đợt 2”, cô Hoa nói.

Một lợi ích khác của việc xét công nhận tốt nghiệp THCS 2 lần/năm, đó là những học sinh không đủ điều kiện xét tốt nghiệp đợt 1 vẫn có thể được nhận bằng và đi học nghề luôn mà không phải chờ đợi năm sau. Từng có không ít học sinh vì không tốt nghiệp được đã bỏ học luôn dẫn đến không có Bằng tốt nghiệp THCS, gây ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai sau này. Do vậy, được tạo cơ hội ôn tập trong Hè, xét lại tốt nghiệp sẽ tạo điều kiện cho học sinh có học lực chưa tốt và mang ý nghĩa nhân văn rất lớn.

Không chỉ vậy, việc xét tốt nghiệp 2 lần vô hình chung còn tạo thuận lợi cho công tác phân luồng sau cấp THCS. "Chỉ những học sinh nào có kết quả học tập tốt, được xét công nhận tốt nghiệp lần 1 mới đủ điều kiện tham dự thi lớp 10 công lập diễn ra vào khoảng tháng 6 hàng năm. Số chưa tốt nghiệp đợt 1 sẽ chỉ còn cơ hội nộp hồ sơ vào trường nghề và các loại hình trường khác. 

"Điều này tạo điều kiện tốt để học sinh nỗ lực, vươn lên; nhưng cũng là đòn bẩy cho công tác phân luồng. Từ năm nay, những học sinh có học lực chưa tốt sẽ sẵn sàng, mở lòng hơn phương án đi học nghề và tiếp cận sớm hơn với thị trường lao động", Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Mai Chu Thị Xuân Hường cho biết.