Tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Thụy Sĩ

Nhận lời mời của Tổng thống Liên bang Thụy Sĩ Guy Parmelin, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm chính thức Liên bang Thụy Sĩ từ ngày 25-29/11/2021. Đây là chuyến thăm chính thức châu Âu đầu tiên của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị mới.

Diễn ra đúng dịp Việt Nam-Thụy Sĩ kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (1971-2021), chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc thể hiện sự coi trọng và mong muốn thúc đẩy hợp quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Thụy Sĩ.

Chuyến thăm khẳng định đường lối đối ngoại do Đại hội Đảng 13 đề ra là độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, tiếp tục đưa các mối quan hệ song phương đi vào chiều sâu...

Ngày 11/10/1971, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Liên bang Thụy Sĩ thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ. Tháng 2/1973, Thụy Sĩ mở Đại sứ quán tại Hà Nội và tháng 3/1994 mở Lãnh sự quán tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 3/7/1984, Việt Nam mở Lãnh sự quán tại Geneva và nâng cấp lên Tổng lãnh sự quán vào ngày 15/12/1994. Ngày 28/1/2000, Việt Nam chính thức khai trương Đại sứ quán tại thủ đô Bern.

Thời gian qua, hai quốc gia ở hai châu lục Á-Âu đã thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao. Quan hệ hợp tác kinh tế song phương diễn ra tốt đẹp. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Thụy Sĩ năm 2020 và các năm 2016-2018 duy trì ở mức dưới 1 tỷ USD, trong đó giá trị nhập khẩu luôn gần gấp 1,5-2 lần xuất khẩu, ngoại trừ năm 2019 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam và Thụy Sĩ là 2,28 tỷ USD do Thụy Sĩ nhập khẩu đột biến mặt hàng vàng và kim loại quý từ Việt Nam. Đây cũng là mặt hàng khiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Thụy Sĩ biến động tương đối lớn qua các năm.

Từ năm 2020 đến nay, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nhiều đến thương mại song phương. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2020 đạt 863,5 triệu USD, giảm 62,14 % so với năm 2019; nhập khẩu của Việt Nam từ Thụy Sĩ đạt 594,25 triệu USD, giảm 17,43 % so với năm 2019.

Trong 10 tháng của năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu giữa hai nước đạt 706,3 triệu USD, trong đó xuất khẩu đạt 184,7 triệu USD và nhập khẩu đạt 521,6 triệu USD.

Về đầu tư, thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch đầu tư cho biết, tính đến tháng 5/2021, Thụy Sĩ có 177 dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký khoảng 1,9 tỷ USD, đứng thứ 20 trong số 140 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.

Đầu tư của Thụy Sĩ chủ yếu tập trung vào các ngành xây dựng, văn hóa, y tế, giáo dục, công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ du lịch tại nhiều địa phương của Việt Nam. Đa số các nhà đầu tư Thụy Sĩ lựa chọn hình thức công ty 100% vốn nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam. Trong số các tập đoàn lớn của Thụy Sĩ đầu tư tại Việt Nam, có thể kể đến Nestlé, Novatis/Ciba– Sandoz, Roche, ABB, Sulzer, SGS, Escatec, Ringier và một số doanh nghiệp khác.

Bên cạnh đó, Thụy Sĩ còn là một trong số ít các nước Tây Âu duy trì viện trợ phát triển và hợp tác kinh tế đối với Việt Nam từ 3 thập kỷ qua với tổng tài trợ lên tới 600 triệu USD, góp phần giúp Việt Nam phát triển kinh tế xã hội và thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ, phát triển bền vững. Mới đây nhất, tháng 3/2021, Thụy Sĩ đã công bố Chương trình hợp tác phát triển Thụy Sĩ-Việt Nam giai đoạn 2021- 2024 với số vốn ODA là 70 triệu franc Thụy Sĩ để thúc đẩy phát triển các điều kiện khung về kinh tế theo định hướng thị trường và đáng tin cậy và tăng cường khả năng cạnh tranh và tiếp cận thị trường của khu vực tư nhân. 

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, hiện nay có khoảng 150 thực tập sinh, sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang theo học tại các trường đại học Thụy Sĩ. Nước này cũng tích cực giúp đỡ Việt Nam thông qua các dự án hỗ trợ giáo dục về môi trường, quản lý và các dự án đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ các chuyên ngành tài chính, ngân hàng, quản trị kinh doanh.

Đối với lĩnh vực văn hóa-du lịch, hai bên chưa ký kết văn bản hợp tác trong lĩnh vực văn hóa nên hoạt động giao lưu còn nhiều hạn chế. Hai nước cũng ký Hiệp định về bảo hộ sở hữu trí tuệ và hợp tác trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, triển khai Chương trình hợp tác đặc biệt Việt Nam-Thụy Sĩ về sở hữu trí tuệ (SPC) và Dự án hợp tác về sở hữu trí tuệ (SVIP).

Với khoảng 12.000 người Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Thụy Sĩ, đây là cầu nối quan trọng để thúc đẩy hợp tác hai nước trong mọi lĩnh vực.

Trên nền tảng các kết quả hợp tác những năm qua, chuyến thăm Thụy Sĩ lần này của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc sẽ góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước, hứa hẹn mở ra những cơ hội hợp tác mới, mang tầm chiến lược và hiệu quả hơn.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, chuyến thăm cũng sẽ mở ra cơ hội thúc đẩy hợp tác hai nước nói chung, doanh nghiệp hai nước nói riêng về vaccine, thuốc điều trị Covid-19; các biện pháp thúc đẩy hợp tác hai nước để nhanh chóng phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Với nhiều tổ chức quốc tế đa phương lớn là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) đặt trụ sở chính tại Thụy Sĩ, chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc còn là dịp để thúc đẩy hợp tác với các tổ chức này, nhất là trong vấn đề toàn cầu cùng quan tâm hiện nay là hỗ trợ vaccine và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine./.