Tết cá mùng 3, tết gà mùng 7, nét đẹp truyền thống ở xứ Đoài
Người dân ở làng Canh Nậu, Dị Nậu tại xã Lam Sơn, huyện Thạch Thất, Hà Nội là một địa danh thuộc vùng quê xứ Đoài đã gìn giữ truyền thống, phong tục Tết cá mùng 3, Tết gà mùng 7.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Đãng, người dân làng Canh Nậu, xã Lam Sơn, huyện Thạch Thất, Hà Nội cho biết, phong tục mùng 3 tết cá, mùng 7 tết gà ở làng Canh Nậu, Dị Nậu có truyền thống từ rất lâu. Các cụ cao niên trong làng cho biết, khi các cụ lớn thì truyền thống này đã có và các cụ được cha ông chỉ dạy, duy trì đến ngày nay.
Hình ảnh người dân đi mua cá để về cúng mùng 3 Tết. Ảnh: N.M.
Ông Đãng cho biết thêm, chợ cá mỗi năm chỉ diễn ra một lần và thường diễn ra từ mờ sáng đêm mùng 2 Tết và kéo dài đến sáng mùng 3 Tết. Mấy năm gần đây, giao thương mở rộng, phiên chợ cá vì thế cùng có nhiều thay đổi. Từ chiều mùng 2 Tết, các hàng các đã bắt đầu lác đác bán dọc đường làng.
Đặc biệt, từ 3-4h sáng ngày mùng 3, phiên chợ cá chính thức bắt đầu, tuy nhiên, chợ thực sự nhộn nhịp vào khoảng 4h30 - 5h sáng. Đây là thời gian phù hợp để các gia đình mua cá về kịp chế biến làm cỗ cúng gia tiên vào buổi sáng.
Còn ngày mùng 6 Tết, chợ gà cũng nhộn nhịp, mọi người mua gà về để chế biến làm cỗ cúng gia tiên vào mùng 7 Tết.
Theo ông Đãng, gà với cá là những nông sản vốn gắn bó mật thiết với nông dân, là thành quả lao động của mỗi gia đình sau một năm làm việc vất vả. Trước là dâng lên tổ tiên để tỏ lòng thành kính, sau là bồi dưỡng sức khỏe người dân.
Một mâm cỗ cúng mùng 3 toàn các món chế biến từ cá.
Các loại cá chủ yếu là chép, trôi, trắm, chim,... Đặc biệt, những gia đình kinh doanh thường chọn loại cá chép nhỏ, có thể rán nguyên con cả vảy, cả vây, với mong muốn năm mới công việc làm ăn sẽ thuận lợi, vẹn toàn, có bầu bạn,...
Trong mâm cúng ngày mùng 3 Tết món cá là món chủ đạo. Người dân thường cúng cá rán, kho, nấu canh, xào,.... Bên cạnh đó, tùy vào điều kiện của mỗi gia đình có thể bày thêm các món ăn khác.
Ông Nguyễn Đức Đãng cho biết, phong tục có từ rất lâu và đang được người dân làng Canh Nậu, Dị Nậu duy trì, truyền dạy cho con cháu. Ảnh: Công Phương.
Giải thích thêm về phiên chợ cá mùng 3, ông Nguyễn Đức Đãng thông tin, người dân nơi đây thường có tục làm cỗ cúng gia tiên trong cả 3 ngày Tết. Ngày mùng 1, mùng 2 các món trong mâm cỗ có thể tùy ý được chế biến từ bò, lợn, gà và phổ biến là giò nạc, giò pha, gà luộc, nem,... Nhưng đến ngày Mùng 3, nhà ai cũng phải có một món cá trong mâm cỗ cúng gia tiên. Nhà giàu sẽ làm nhiều món cá, nhà nghèo cũng phải cố có một con cá nhỏ bày lên để chứng tỏ lòng thành.
Ông Đãng chia sẻ thêm, hiện tại người dân làng Canh Nậu, Dị Nậu vẫn duy trì phong tục trên và đều truyền dạy cho con cái để duy trì phong tục truyền thống này.
