Thổ Nhĩ Kỳ lấy F-16 đổi tư cách thành viên NATO của Thụy Điển

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết, việc Ankara phê chuẩn yêu cầu gia nhập NATO của Thụy Điển phụ thuộc vào việc liệu chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden có thực hiện cam kết phê duyệt việc bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ hay không.

“Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có tiếng nói cuối cùng về tư cách thành viên NATO của Thụy Điển,” ông Erdogan nói với báo giới trên chuyến bay trở về từ Azerbaijan hôm 25/9. “Nếu họ [Washington] giữ lời hứa, quốc hội của chúng tôi cũng sẽ giữ lời hứa của mình.”

Washington đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình mua máy bay chiến đấu F-35 vào năm 2019, vì Ankara mua hệ thống phòng không S-400 do Nga sản xuất. Thay vào đó, Ankara yêu cầu mua 20 tỷ USD máy bay chiến đấu F-16 mới do Lockheed Martin chế tạo, cũng như khoảng 80 bộ công cụ hiện đại hóa cho các máy bay chiến đấu hiện có của nước này.

Vào tháng 7, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden hứa sẽ thúc đẩy việc bán F-16, sau khi Ankara đồng ý ngừng cản trở việc Thụy Điển gia nhập NATO. Tuy nhiên, một nhóm các nhà lập pháp Mỹ, bao gồm cả cựu Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Bob Menendez đã đe dọa sẽ chặn thương vụ máy bay.

Thụy Điển và nước láng giềng Bắc Âu, Phần Lan, đã nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 5/2022, sau khi bắt đầu cuộc xung đột Ukraine. Tuy nhiên, trong khi Helsinki trở thành thành viên của khối quân sự do Mỹ đứng đầu vào tháng 4, nỗ lực của Stockholm vẫn còn trong tình trạng lấp lửng do Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ tỏ ra miễn cưỡng.

Ông Erdogan đã thực hiện quyền phủ quyết trong nhiều tháng qua, cho rằng việc dẫn độ những người có liên quan đến các nhóm người Kurd mà Ankara coi là tổ chức khủng bố là chưa đủ. Ngược lại, một số thượng nghị sĩ Mỹ đang đe dọa sẽ chặn thương vụ F-16 trừ khi Ankara chấp thuận đơn của Thụy Điển.