Tiếp viên hàng không "xách tay" ma túy đối diện các tình huống pháp lý nào?

Hơn 10kg ma túy trong hành lý 4 tiếp viên

Chiều 17/3, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã tổ chức họp báo, thông tin cụ thể về việc phát hiện hơn 10kg thuốc lắc và ma túy tổng hợp trong các tuýp kem đánh răng do 4 tiếp viên hãng Vietnam Airlines mang từ Pháp về. Theo đó, ngày 16/3, Chi cục Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất tiến hành soi chiếu và nghi vấn một số hành lý của tiếp viên có mang chất cấm. Kết quả phát hiện trong hành lý của 4 tiếp viên có thuốc lắc và methamphetamine. 4 tiếp viên gồm: Võ Tú Quỳnh, Trần Thị Thu Ngân, Nguyễn Thanh Thủy và Đặng Phương Vân.

Hãng hàng không Vietnam Airlines đã quyết định đình chỉ thực hiện nhiệm vụ đối với 4 tiếp viên nêu trên để phục vụ công tác điều tra. Các cá nhân vi phạm quy định pháp luật, vi phạm nội quy lao động đều phải bị xử lý nghiêm theo quy định, đơn vị không bao che.

Hiện nay, Vietnam Airlines đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để điều tra vụ việc, xử lý đúng người, đúng hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật, nội quy lao động của đơn vị.

Theo thông tin ban đầu, các tiếp viên trên thuộc tổ bay của chuyến bay từ sân bay Paris Charles de Gaulle (Pháp) hạ cánh sân bay Tân Sơn Nhất lúc 8h10 ngày 16/3. Khi chuyến bay hạ cánh, lực lượng hải quan tại nhà ga quốc tế Tân Sơn Nhất đã phát hiện, giữ 4 tiếp viên mang hơn 10kg ma túy tổng hợp về Việt Nam. Các tiếp viên hàng không và ma túy đã được cơ quan hải quan bàn giao cho Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04), Công an TP Hồ Chí Minh xử lý.

Khung hình phạt tội phạm về ma túy có thể lên đến chung thân, tử hình

Liên quan vụ các tiếp viên hàng không của Vietnam Airlines bị bắt giữ để điều tra liêu quan đến hành lý có hơn 10kg ma túy, trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối cho biết, có rất nhiều bài học liên quan đến việc cầm hộ, giữ hộ hàng hóa ở sân bay bị bắt vì vận chuyển hàng cấm đã xảy ra.

Nhiều người cho rằng mình không biết, nên không có tội và vô tư cầm hộ, cầm giúp hàng hóa cho người khác. Nhưng khi bị bắt, để chứng minh cầm hộ, giữ hộ cũng cực kì khó khăn. Thậm chí trong quá trình tố tụng, người cầm đồ hộ sẽ mất rất nhiều thời gian, công sức để tìm được chứng cứ rõ ràng chứng minh mình “vô tội”.

Thực tế để chứng minh là cầm hộ, cầm hộ ai, trả hàng hóa cho ai như thế nào sẽ rất khó khăn nếu như vụ việc bị bại lộ, bị công an bắt giữ. Các đối tượng chủ sở hữu mua bán hàng cấm có thủ đoạn, hành vi rất tinh vi, xảo quyệt và phòng ngừa cả phương án bị lộ nếu có. Vì thế, gần như người cầm hộ không có bất cứ thông tin gì về đối tượng nhờ, hoặc các thông tin rất mờ nhạt, không rõ ràng, thậm chí là thông tin giả.

“Khác với các công ty, đơn vị vận chuyển hàng hóa chuyên nghiệp, họ là đơn vị vận chuyển, họ không có trách nhiệm, thẩm quyền để kiểm tra hàng hóa. Họ có cách thức kiểm tra, theo dõi những đơn hàng, ghi nhận lại việc vận chuyển hàng hóa và có điều khoản khách hàng tự chịu trách nhiệm về hàng hóa. Những trường hợp thuộc đơn vị vận chuyển, có hóa đơn vận chuyển, thanh toán phí vận chuyển sẽ có căn cứ để chứng minh mình không buộc phải biết hàng hóa trong đó là gì. Khách hàng phải cam kết không vận chuyển hàng cấm. Trừ những trường hợp biết là hàng cấm nhưng cố tình vận chuyển thì vẫn có vai trò đồng phạm” - luật sư Nguyễn Ngọc Hùng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, theo luật sư Đặng Thị Vân Thịnh (Đoàn Luật sư Hà Nội), với những người dân thường, khi cầm hộ hàng hóa cho ai, cần phải biết chắc chắn hàng hóa là gì. Phải có thông tin rõ ràng của hàng hóa, thậm chí phải kiểm tra kĩ hàng hóa trước khi nhận vận chuyển hộ. Đối với những người lạ, không quen biết, hàng hóa có nghi vấn, khó kiểm tra bằng mắt thường thì tốt nhất không nên vận chuyển, từ chối nhận cầm giúp.

“Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng, đối với người không có chức năng kinh doanh vận chuyển hàng hóa, người dân buộc phải biết hàng hóa mình vận chuyển là gì? Nếu trường hợp bạn vô tình vận chuyển hàng cấm, bạn sẽ đồng phạm với người chủ sở hữu hàng hóa, người thuê bạn với vai trò là đồng phạm giúp sức. Nhất là đối với hàng hóa ma túy, khung hình phạt rất nặng, người vận chuyển thường được hưởng lợi không nhiều nhưng khung hình phạt trong các tội phạm về ma túy có thể lên đến chung thân, tử hình” - luật sư Đặng Thị Vân Thịnh chia sẻ.

Rà soát, kịp thời phát hiện các tiếp viên vi phạm quy tắc nghề nghiệp

Trong khi đó, theo luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, với kết quả xác minh ban đầu thì có căn cứ cho thấy số lượng chất có trong các tuýp thuốc đánh răng mà các nữ tiếp viên hàng không vận chuyển từ Pháp về Việt Nam trên chuyến bay Vietnam Airlines là chất ma túy. Theo quy định của pháp luật, hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, người thực hiện hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy chỉ có thể bị xử lý hình sự nếu như người đó biết rõ đây là chất ma tuý. Còn trường hợp cơ quan chức năng không chứng minh được những người này biết rõ những tuýp đánh răng này là chất ma túy thì không đủ căn cứ để xử lý hình sự với họ.

Với hình dáng, bao bì, mẫu mã bên ngoài, rõ ràng đây là các tuýp thuốc đánh răng khá phổ biến trên thị trường. Ai nhìn vào cũng xác định đây là kem đánh răng, chỉ khi mở ra phía bên trong thì mới có thể phát hiện đó là chất ma túy. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ nhận thức, ý thức chủ quan của những người này đối với việc vận chuyển các tuýp thuốc đánh răng có chứa ma túy về Việt Nam.

Thông tin ban đầu thì những người này không thừa nhận đây là hàng hóa của mình, không thừa nhận mình đã biết đây là chất ma túy. Tuy nhiên, đó chỉ là lời khai ban đầu, cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ ý thức chủ quan thông qua hành vi khách quan, làm rõ các tình tiết của vụ việc để chứng minh tội phạm theo quy định pháp luật.

“Nếu kết quả xác minh cho thấy các tiếp viên hàng không này không biết đây là chất ma túy thì hành vi trên cũng rất đáng trách. Bởi vậy, bên cạnh việc phối hợp với cơ quan chức năng để khám phá, làm rõ, xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật thì cơ quan chức năng cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát để kịp thời phát hiện các tiếp viên hàng không vi phạm quy tắc nghề nghiệp, vi phạm pháp luật, lợi dụng nghề nghiệp để thực hiện hành vi phạm tội” - luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm.