Tín hiệu xoa dịu cạnh tranh thương mại

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại Diễn đàn châu Á Bắc Ngao 2018.

Phát biểu tại BFA 2018 với chủ đề “Châu Á mở cửa và sáng tạo - Thế giới phát triển thịnh vượng”, Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết Trung Quốc sẽ tiếp tục mở cửa hơn với các nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc hạ thấp thuế nhập khẩu đối với ô tô, đẩy mạnh luật sở hữu trí tuệ và cải thiện môi trường đầu tư. Bắc Kinh cũng cam kết sẽ nới lỏng hạn chế tỷ lệ nắm giữ cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất ô tô, đóng tàu và hàng không sớm nhất có thể. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Trung Quốc đặc biệt nhấn mạnh về xu thế hòa bình và hợp tác đang tiến triển, tư tưởng Chiến tranh lạnh đã trở nên lỗi thời.

Trong động thái mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dành những lời khen ngợi tốt đẹp trước phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về vấn đề thuế quan và rào cản trong ngành ô tô. Phía Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders nói, những cam kết của ông Tập Cận Bình về mở cửa thị trường và giảm hàng rào thuế quan là “rất khích lệ”, song Nhà Trắng muốn Bắc Kinh có những kế hoạch và hành động cụ thể để giải quyết các hoạt động thương mại không công bằng, thay vì chỉ là những lời nói. 

Trong tuyên bố ngày 10/4 (giờ địa phương), bà Sanders nhấn mạnh chính sách thuế của Mỹ đối với Trung Quốc sẽ vẫn có hiệu lực cho đến khi Bắc Kinh có hành động cụ thể. Bài phát biểu đầy tính hợp tác của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới đây đã khiến tâm lý trên các thị trường chứng khoán tại châu Á, từ Sydney cho đến Hồng Kông trở nên lạc quan hơn. Theo đó, sự lạc quan này là do các nhà đầu tư cảm thấy rủi ro từ chiến tranh thương mại đã giảm bớt.

Diễn đàn Bác Ngao năm nay diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc và Mỹ đang leo thang căng thẳng, bởi những đáp trả “ăn miếng trả miếng” về áp thuế suất lên hàng hóa của nhau. Giới chuyên gia nhận định rằng, bài phát biểu trên của Chủ tịch Tập Cận Bình mặc dù không mới, trong đó không đề cập trực tiếp tranh cãi thương mại với Mỹ, song có thể làm dịu những quan ngại về nguy cơ bùng nổ chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới liên quan đến chính sách thuế đối đầu gần đây giữa hai nước. 

Nhà kinh tế học Rajiv Biswas của hãng nghiên cứu thị trường HIS Markit cho rằng, phát biểu trên của Chủ tịch Tập Cận Bình có thể tạo ra những nền tảng tốt cho một cuộc đối thoại giữa Mỹ và Trung Quốc trước Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để tìm ra thỏa thuận về quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, giới phân tích vẫn tỏ ra thận trọng rằng bất cứ sự nhượng bộ nào của Trung Quốc trong lĩnh vực ô tô, dù đáng hoan nghênh, cũng không hoàn toàn là động thái mới do kế hoạch mở cửa lĩnh vực này đã được đề ra thậm chí từ trước khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ. Bài phát biểu của Chủ Tịch Tập Cận Bình cũng chưa đưa ra bất cứ biện pháp cụ thể nào để hiện thực hóa các cam kết trên.