Tuyên bố mới nhất của Nga, Ukraine về thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen

Theo hãng tin Tass, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 1/11 cho biết cuộc tấn công gần đây nhắm vào các tàu của Nga là một "cuộc tấn công khủng bố", không phải là một hành động khiêu khích

Trả lời phỏng vấn đài Komsomolskaya Pravda hôm 1/11, bà Zakharova nhấn mạnh rằng Nga sẽ nối lại việc tham gia thỏa thuận ngũ cốc qua Biển Đen với điều kiện Ukraine không lặp lại bất kỳ các hành động khiêu khích nào tương tự như cuộc tấn công đối với các tàu của Nga vào cuối tuần trước.

Cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng nêu điều kiện để Moscow sẽ quay lại thỏa thuận ngũ cốc.

Theo đài RT, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 1/11, Tổng thống Putin nói rằng Ukraine nên đưa ra "những đảm bảo thực sự" rằng họ sẽ không sử dụng hành lang ngũ cốc ở Biển Đen để phục vụ mục đích quân sự. Hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ thảo luận về các trường hợp có thể thuyết phục Moscow quay trở lại thỏa thuận ngũ cốc.

“Cần phải tiến hành một cuộc điều tra chi tiết về vụ việc này, cũng như nhận được sự đảm bảo thực sự từ Kiev rằng họ sẽ tuân thủ nghiêm ngặt các thỏa thuận Istanbul, bao gồm không sử dụng hành lang nhân đạo cho mục đích quân sự” - Tổng thống Putin Nga cho biết, theo thông cáo báo chí của Điện Kremlin.

Ông Putin nói thêm rằng Moscow sẽ chỉ xem xét mở lại hành lang này nếu các điều kiện trên được đáp ứng.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 31/10, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã nhấn mạnh "sự cần thiết phải có các đảm bảo của Ukraine rằng hành lang nhân đạo và các cảng của Ukraine liên quan đến nỗ lực vận chuyển ngũ cốc không bị sử dụng cho các hành động chống Nga.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Nga, chỉ trong trường hợp này, những cuộc thảo luận về nối lại hoạt động đi lại qua hành lang an ninh được thiết lập theo Sáng kiến Biển Đen mới có thể thực hiện được

Về phía Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 1/11 tuyên bố hành lang vận chuyển ngũ cốc để đưa lương thực ra khỏi nước này, một phần của thỏa thuận mà Nga vừa rút khỏi, cần được bảo vệ lâu dài với độ tin cậy cao.

Trong một diễn biến liên quan, Tass đưa tin, ngày 2/11, điều phối viên Liên hợp quốc (LHQ) về Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen, ông Amir Abdullah nói rằng cơ quan này kỳ vọng hoạt động di chuyển của các tàu chở lương thực qua vùng biển này sẽ được nối lại từ ngày 3/11.

Trên tài khoản Twitter, ông Abdullah cho biết: "Việc xuất khẩu ngũ cốc và lương thực từ Ukraine cần được tiếp tục. Dù trong khuôn khổ Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, không tàu nào có lịch di chuyển vào ngày 2/11, nhưng chúng tôi hy vọng các tàu đã xếp hàng sẽ khởi hành vào ngày 3/11".

Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc mang tên Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký kết hồi tháng 7 vừa qua, dưới sự trung gian của LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ để nối lại việc xuất khẩu lương thực của Ukraine, cũng như phân bón của Nga ra thị trường quốc tế. Theo kế hoạch ban đầu, thỏa thuận sẽ được tự động gia hạn vào ngày 19/11 tới nếu không có bên nào phản đối.

Tuy nhiên, ngày 29/10, Nga thông báo đình chỉ tham gia sáng kiến trên sau khi căn cứ hải quân của Moscow ở TP Sevastopol (bán đảo Crimea) bị một loạt máy bay không người lái (UAV) tấn công. Theo quân đội Nga, số UAV này là của Ukraine và phía Kiev đã sử dụng khu vực an ninh của hành lang ngũ cốc để áp sát căn cứ Moscow.