Cẩn trọng trên từng con chữ
Kinhtedothi - Với đặc trưng nhanh, rộng và phạm vi tương tác đa chiều không phân biệt thời gian và không gian, mạng xã hội (MXH) đang tác động mạnh mẽ tới toàn xã hội, trong đó có báo chí. Trong bối cảnh đó, việc tác nghiệp báo chí cũng có nhiều thay đổi.
Báo chí sử dụng MXH như một công cụ để thu thập thông tin bởi nhà báo không thể có mặt ở mọi nơi khi sự kiện diễn ra nhưng công chúng thì có. Như vậy, MXH tạo ra những xu hướng báo chí mới, điển hình là xu hướng báo chí xã hội. Tương tác trên MXH trở thành một trong những kỹ năng cần thiết nhất của nhà báo trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Bên cạnh việc thiết lập bộ phận chuyên biệt trong tòa soạn để xử lý mọi hoạt động liên quan đến MXH, các cơ quan báo chí đều có những bước đi quyết liệt, chủ động để tận dụng MXH và coi đây là điều không thể không tính đến trong chiến lược phát triển của mình. Sự xuất hiện của MXH đã giúp cho báo chí buộc phải chuyển mình, phải cạnh tranh với nhau và cạnh tranh với MXH, phải thay đổi để đáp ứng tốt hơn nhu cầu, thị hiếu của công chúng. Trong sự phát triển như vũ bão của công nghệ, nếu báo chí chỉ sử dụng MXH như một công cụ để tiếp nhận thông tin, quảng bá hình ảnh thì chưa đủ. Các nhà báo phải thẩm định, giải thích và định hướng thông tin. Điều quan trọng là làm thế nào để mang những giá trị tốt đẹp của báo chí là công bằng, khách quan, tôn trọng sự thật được đưa rộng rãi vào MXH, làm cho nó lành mạnh hơn, mang tính trách nhiệm hơn, thu hút được trí tuệ, khả năng sáng tạo của hàng triệu người nhằm phục vụ lợi ích chung của cộng đồng. Bên cạnh bản lĩnh chính trị, nền tảng tri thức và năng lực nghề nghiệp sẽ giúp nhà báo đánh giá, phân tích thông tin và đưa ra lựa chọn nhanh, chuẩn xác. Trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp và hiểu biết luật pháp sẽ giúp nhà báo có tầm nhìn nhân văn đối với con người, xã hội và không “lạc lối”. Kỹ năng tác nghiệp đa phương tiện, kỹ năng giao tiếp và khả năng ngoại ngữ… giúp nhà báo không tụt hậu, có thể hoạt động báo chí một cách chuyên nghiệp, sáng tạo và đáp ứng thời cuộc.Giờ đây, báo chí không còn vai trò độc quyền sở hữu tin tức. Nếu báo chí không là nguồn tin hữu ích và nhà báo lại tách mình ra khỏi những vấn đề thực sự quan trọng trong đời sống thì ngay lập tức công chúng sẽ tìm đến các kênh thông tin khác như MXH. Vì vậy, nếu báo chí xa rời những nguyên tắc căn bản của mình, cũng là lúc báo chí lùi lại phía sau, rời xa sứ mệnh, nhường chỗ cho MXH phát triển và rất có thể không còn con đường quay lại.PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang - Trưởng khoa Phát thanh Truyền hình (Học viện Báo chí và Tuyên truyền)
