Iran tiếp tục gia tăng sức ép đối với thỏa thuận hạt nhân

Ông Ali Shamkhani hôm 25/6 thông báo Iran sẽ bắt đầu các bước đi tiếp theo nhằm giảm các cam kết của nước này với Thỏa thuận Hạt nhân đa phương, được Tehran và 6 cường quốc ký năm 2015, từ đầu tháng 7 tới, cũng là thời hạn chót mà Iran đặt ra với các bên còn lại sau khi Mỹ rút.

Thỏa thuận Hạt nhân Iran, còn được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) được Iran ký với Nhóm P5+1, gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức, từ tháng 7/2015. Tuy nhiên, Mỹ đã đơn phương rút khỏi JCPOA hồi tháng 5/2018 và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran từ tháng 11 năm ngoái.

Thư ký Hội đồng an ninh quốc gia tối cao Iran (SNSC) nói thêm rằng giai đoạn thứ hai của việc đóng băng các cam kết trong JCPOA sẽ phù hợp với các điều khoản và dựa trên quyết định của SNSC.

“Động thái này sẽ được coi là một thông điệp gửi tới các cường quốc châu Âu đã bỏ qua sự kiên nhẫn của Iran và chưa hành động thực chất nhằm cứu thỏa thuận này” - ông Shamkhan nhấn mạnh.

Ông Shamkhani chỉ trích các nước châu Âu ký kết thỏa thuận hạt nhân đã không nỗ lực đủ để cứu vãn JCPOA, theo đó yêu cầu Iran kiềm chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.

Cùng ngày, Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araqchi cho biết nghĩa vụ và quyền lợi của Iran theo JCPOA hiện không tương xứng.

“Trong bối cảnh các cường quốc châu Âu còn lại trong thỏa thuận hạt nhân không thực hiện được các cam kết, vì vậy sẽ không có lý do gì để Iran phải đơn phương thực hiện nghĩa vụ của mình” - Thứ trưởng, Araqchi phát biểu trong cuộc gặp với Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao và các vấn đề châu Âu của Slovakia Lukas Parizek tại Tehran hôm 25/6.

Thứ trưởng Araqchi cũng chỉ trích quyết định của Mỹ rút khỏi JCPOA, đã được phê chuẩn dưới hình thức nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc, là không hợp pháp.

Tuy nhiên, quan chức ngoại giao Iran khẳng định nước Cộng hòa Hồi giáo vấn để ngỏ cánh cửa đàm phán, đồngthời giảm dần các cam kết theo JCPOA.

Về phần mình, ông Parizek bày tỏ hy vọng rằng các nước châu Âu sẽ nỗ lực duy trì JCPOA và tăng cường quan hệ kinh tế và thương mại với Iran thông qua việc thực hiện Cơ chế thanh toán thương mại đặc biệt INSTEX.