Kiến tạo không gian công cộng

Một trong số đó là không gian tại Trung tâm văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm (Hoàn Kiếm, Hà Nội).

Giám tuyển nghệ thuật Nguyễn Thế Sơn cho biết: Hàng Buồm là một trong những con phố tiêu biểu nhất cho một đô thị nằm bên sông.

Phố xưa chuyên bán những mảnh buồm và cả những vật tư liên quan đến thuyền bè. Nay cánh buồm nâu chỉ còn là những ký ức.

Chính vì thế, việc tổ chức không gian 22 Hàng Buồm với những trưng bày kể câu chuyện thời gian của cộng đồng dân cư phố này là ghép lại những mảnh lịch sử đầy ngụ ý, dung dị mà sâu lắng.

Thời gian qua, Trung tâm văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm là nơi tổ chức các hoạt động nghệ thuật cho các nghệ sĩ trẻ, nổi bật là “Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2022”.

Tại lễ hội đã có nhiều hoạt động nghệ thuật như trưng bày “Cuộc gặp gỡ Xưa - Nay”; không gian sắp đặt nghệ thuật Game 3D “Air Skylen”; không gian trải nghiệm sáng tạo “Khoe chơi”; trình diễn và triển lãm nhiếp ảnh “Tả thanh thiên”, chiếu phim và đối thoại cùng đạo diễn mang chủ đề “Ngày xưa có một nhịp cầu”.

Hay như cuối tháng 12/2022, mạng lưới Vì một Hà Nội đáng sống đã phối hợp với chính quyền quận Hoàn Kiếm tổ chức trồng cây xanh cho vườn giác quan.

Hoạt động trồng cây nằm trong giai đoạn 2 của Dự án cải tạo môi trường bờ vở sông Hồng ở phường Chương Dương do mạng lưới Vì một Hà Nội đáng sống phát động.

Cách hồ Hoàn Kiếm hơn 2km, bờ vở sông Hồng - khu vực tiếp giáp lòng sông và được người dân sử dụng như một hành lang đê điều bảo vệ nội thành Hà Nội - mang một diện mạo vô cùng nhếch nhác.

Trước đó, trong giai đoạn 1, Mạng lưới đã hoàn tất việc dọn dẹp và cải tạo khoảnh đất rộng 1.500m2 bị bỏ hoang, ô nhiễm thành một khu vườn rừng sinh thái và một không gian công cộng đa chức năng cho người dân phường Chương Dương.

Theo các chuyên gia đô thị, TP Hà Nội dù đang phải đối mặt với thách thức của đô thị hóa nhưng người dân nơi đây vẫn luôn hào hiệp và sẵn sàng chia sẻ khoảng không gian này với nhau.

Khoảng không gian nhỏ ở TP khác biệt và đáng nhớ bởi nó truyền tải những câu chuyện vừa gai góc, vừa nhân ái.

Tương tự, từ những vòm cầu nham nhở phủ đầy rêu mốc, phố bích họa Phùng Hưng”đã được hình thành.

Dưới bàn tay của các nhà thiết kế, các bức bích họa về không gian kiến trúc Hà Nội xưa như Bách hóa Tổng hợp, hình ảnh những người phụ nữ gánh hàng hoa, tàu điện, món quà ngày Tết... đã được tái hiện sinh động, làm nổi bật nét xưa Hà Nội.

Người Hà Nội háo hức xen lẫn tò mò với diện mạo mới của con phố Phùng Hưng ngay từ khi có đề xuất dự án, khi có những nét vẽ đầu tiên và cho đến khi hoàn thành.

Bên cạnh sự mong chờ, nhiều người hoài nghi: Từ một nơi bẩn thỉu như thế này, sao có thể hình thành không gian công cộng điểm đến được yêu thích?

Ai sẽ đến đây và đến đây thì có gì? Nhưng khi dự án hoàn thành, nhiều người ngỡ ngàng vì những đổi thay tích cực khi bộ mặt phố phường đổi khác, khang trang, lộng lẫy hơn.

Bên cạnh những không gian công cộng mới được kiến tạo, TP Hà Nội cũng tổ chức các cuộc thi để tìm kiếm những ý tưởng sáng tạo trong việc thiết kế không gian công cộng.

Tiểu biểu là cuộc thi Thiết kế nghệ thuật công cộng Hà Nội được UBND TP Hà Nội, Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Sở VH&TT Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc cùng Chương trình định cư con người của Liên Hợp quốc (UN-HABITAT) phối hợp tổ chức năm 2022. Cũng nằm trong khuôn khổ chương trình còn có cuộc thi thiết kế “Ngôi nhà mơ ước”.

Nhiều chuyên gia tin tưởng rằng, số người đang ấp ủ làm cho Hà Nội đẹp hơn vẫn còn rất nhiều, người trước nối người sau tô đẹp Hà Nội qua những phần việc thiết thực.

Đó có thể chỉ là xây dựng một bãi đỗ xe, một vỉa hè, một khoảng sân, hay là một thùng rác, nhưng “mỗi centimet” ấy sẽ là một ngọn lửa lan truyền thứ ánh sáng đẹp đẽ khiến Hà Nội ngày càng đẹp hơn.