Làm rõ sai phạm dự án xơ sợi nghìn tỷ đồng
Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra về sai phạm trong đầu tư xây dựng dự án (DA) Nhà máy sản xuất (SX) xơ sợi polyester Đình Vũ do Công ty CP Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex) làm chủ đầu tư.
DA có tổng vốn đầu tư 325 triệu USD, nhưng liên tục làm ăn thua lỗ và ngừng hoạt động từ năm 2015 đến nay.
Nhà máy ngàn tỉ của PVN hiện vẫn đang phải tạm dừng hoạt động, chỉ có vài công nhân bảo dưỡng đến trông coi. Ảnh: Mai Công Thành |
Theo TTCP, năm 2007, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) ký thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) để thực hiện DA xơ sợi Đình Vũ tại khu kinh tế Đình Vũ, TP Hải Phòng. PVTex là một pháp nhân được hai bên lập ra để quản lý DA, đồng thời làm chủ đầu tư. DA có tổng mức đầu tư 325 triệu USD, tương đương khoảng hơn 5.400 tỷ đồng (tính theo tỷ giá năm 2008) với 30% là vốn chủ sở hữu, còn lại đi vay. Dự kiến Nhà máy SX xơ sợi polyester Đình Vũ có công suất 500 tấn xơ sợi/ngày và theo tính toán sẽ hoàn vốn toàn bộ sau thời gian 8 năm 8 tháng. Đến tháng 8/2013, DA được nghiệm thu sơ bộ và đi vào hoạt động. Tuy nhiên, từ đó đến nay DA liên tục lỗ. Cụ thể, năm 2012 lỗ hơn 21 tỷ đồng; năm 2013 lỗ 366 tỷ đồng; năm 2014 lỗ 1.085 tỷ đồng. Với tổng số lỗ trong 3 năm là 1.472 tỷ đồng và đến cuối năm 2015 DA phải dừng hoạt động. Cũng theo báo cáo của PVTex, tổng mức đầu tư cho DA từ dự kiến ban đầu đến khi triển khai trên thực tế đã bị nâng lên thành hơn 359 triệu USD. Dự kiến thời gian hoàn vốn mất gần 23 năm.
TTCP cho rằng, nguyên nhân khiến DA thua lỗ và hoạt động không có hiệu quả có những nguyên nhân khách quan là thị trường tiêu thụ khó khăn, biến động giá nhiên liệu, lãi suất ngân hàng cao… Về chủ quan, cả Tập đoàn dầu khí Việt nam (PVN) và Vinatex đều có nhiều thiếu sót, khuyết điểm. Bên cạnh đó, TTCP còn chỉ ra nhiều sai phạm khác trong quá trình triển khai thực hiện DA. Có thể kể đến như PVTex không tổ chức thẩm định, tính toán kỹ, tăng tổng mức đầu tư không đúng với chi phí, tính sai chi phí… trị giá khoảng 38,7 triệu USD dẫn đến DA bị đội vốn hơn 363 triệu USD. Việc mua thiết bị không tuân thủ theo quy định của hợp đồng, tự ý thay đổi nguồn gốc xuất xứ nhiều thiết bị. Ngoài ra, nhiều thiết bị sau khi nhập về sử dụng đã bị hỏng hóc, đây là nguyên nhân dẫn đến việc nhà máy thử nghiệm kéo dài, sản phẩm không đạt chất lượng chiếm tỷ lệ cao.
Trong kết luận, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan xử lý về kinh tế 54 tỷ đồng và hơn 22.000 USD do nghiệm thu thanh toán sai, trùng lắp trong quá trình triển khai DA Nhà máy SX xơ sợi polyester Đình Vũ. Đồng thời, yêu cầu PVTex xử lý dứt điểm các tranh chấp do thay đổi nguồn gốc xuất xứ thiết bị, vật tư. Mặt khác, TTCP cũng yêu cầu xử lý trách nhiệm hành chính đối với các tổ chức, cá nhân tại Bộ Công Thương, PVN và Vinatex vì đã thiếu trách nhiệm trong vai trò quản lý nhà nước, trong việc góp vốn, nhận góp vốn, chuyển nhượng không đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, làm rõ dấu hiệu cố ý làm trái quy định của Nhà nước và thiếu trách nhiệm trong việc phê duyệt DA, lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng với nhà thầu gây thất thoát, lãng phí vốn đầu tư DA này.
