Phương pháp xử lý khi trẻ bị táo bón

Dấu hiệu trẻ bị táo bón

Hàng ngày, các bà mẹ nên quan tâm theo dõi khi trẻ đi đại tiện. Ở trẻ nhỏ bú mẹ nếu trẻ đi đại tiện dưới 2 lần trong một ngày hoặc trẻ nuôi bằng sữa công thức và ăn dặm đi đại tiện dưới 3 lần trong một tuần, phân rắn, khi đi trẻ phải rặn, là nên nghĩ ngay đến việc trẻ bị táo bón. Trẻ có thể bị táo bón trong vài ngày hoặc vài tuần và thường được gọi là táo bón cấp tính nhưng trẻ cũng có thể bị táo bón kéo dài, lâu hơn đến vài tháng. Trường hợp táo bón bắt đầu sớm ngay từ sau khi sinh hoặc muộn hơn và kéo dài trên vài tuần hoặc vài tháng gọi là táo bón mãn tính.

Theo thống kê, chỉ có một tỷ lể rất nhỏ trẻ bị táo bón kéo dài mãn tính là do bệnh lý đại trực tràng (khoảng 5%), còn lại đa số trẻ (trên 90%) bị táo bón cơ năng thường liên quan tới chế độ ăn không cân đối, rối loạn yếu tố tâm lý như sợ và nhịn đi đại tiện, đau, nứt hậu môn khi đi đại tiện mà không bị tổn thương thần kinh hoặc đại trực tràng.

Trẻ bú mẹ ít bị táo bón

Trẻ bú mẹ ít bị táo bón vì trong sữa mẹ có nhiều loại chất xơ prebiotics kích thích sự phát triển vượt trội của các vi khuẩn có lợi đường ruột giúp chống nhiễm khuẩn và chống táo bón. Ngoài ra, chất xơ còn giúp tăng nhu động ruột giúp tăng số lần đi ngoài. Trẻ ăn sữa bò đơn thuần hoặc sữa uống công thức thường hay bị táo bón, có phân rắn và thối. Khi đi ngoài trẻ phải rặn và một đến hai ngày mới đi một lần.

Từ những hiểu biết về prebiotics ở sữa mẹ, việc bổ sung vác prebiotics vào sữa công thức đã được chứng minh giúp trẻ không bị táo bón. Ngoài ra, khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cần cho trẻ ăn một chế độ đầy đủ cân đối các chất dinh dưỡng, các vitamin và chất xơ. Trẻ ăn quá nhiều tinh bột, chất đạm, ít rau quả và chất xơ thường là nguyên nhân gây táo bón.

Cách xử lý

Khi thấy trẻ bị táo bón, trước hết, cha mẹ cần xem lại chế độ ăn cho trẻ. Đối với trẻ nhỏ, cần xem xét loại sữa ngoài trẻ đang dùng. Trẻ bú mẹ thường ít bị táo bón nên khi trẻ bị táo bón, cần xem xét chế độ ăn của mẹ có hợp lý hay không. Nếu trẻ bú bình, cần nghiên cứu xem loại sữa đó có được bổ sung prebiotics không. Ở trẻ lớn hơn, cần xem xét chế độ ăn của trẻ đã cân đối và có rau quả tươi chưa.

Trẻ cần uống đầy đủ nước hàng ngày đặc biệt là tạo thói quen đi ngoài đều đặn hằng ngày cho trẻ ngay từ nhỏ để trẻ đi đại tiện đúng giờ. Phản xạ muốn đi đại tiện sẽ bị yếu đi khi trẻ sợ hoặc nhịn vì sợ đau, sợ bẩn, lâu dần khi trực tràng ngày càng giãn to không còn nhạy cảm với sự có mặt của phân ở trực tràng. Khi đó sẽ hoàn toàn không còn cảm giác muốn đi đại tiện nữa, phân ứ đọng lâu quá to, rặn gây khó đại tiện, són phân và rách hậu môn càng làm trẻ táo bón trầm trọng hơn.

Đối với trẻ sau khi đã kiểm tra những yếu tố trên và khắc phục, nếu trẻ không đỡ, các bà mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hoá trẻ em để phát hiện kịp thời những bệnh lý toàn thân và điều trị.